|
نامه ای ازیک کارگر شرکت ایران خودرو
شرکت ایران خودرود جزو صنایعی در کشور است که از ابتدای انقلاب نه تنها
کاهش تولید نداشته است بلکه دردهه هفتاد همگام با دیگر کارخانجات
خودروسازی شروع به مونتاژو تولید خودروهای دیگر نموده است که این امر
باعث گسترش کارخانه و افزایش تعداد کارگران نیز شده است اما این گسترش
که سود سرشاری را برای کارخانه ایران خودرو به ارمغان آورده است آیا در
زندگی اقتصادی کارگران ایران خودرو نیز نقشی داشته است؟ چه تغییراتی چه
در ساختار و چه در شکل کاری کارگران بهوجود آمده؟ آیا دستآوردهای
کارگران در قبل از انقلاب حفظ شده و یا گسترش پیدا کرده و یا اینکه آن
دستاوردهای درخشان در طی سالیان تعدیل نیرو کم رنگ گشته است.
در
دههی هفتاد ایرانخودرو نیز مانند دیگر صنایع دستخوش بازخریدها،
بازنشستگی پیش از موعد، و در یک کلام تهی شدن کارخانه از کارگران قدیم
و باسابقه شد.
با
رفتن کارگران با سابقه هجوم به دستآوردهای کارگران شروع شد. دیگر
استخدامی بهصورت دایم صورت نگرفت و این امری شد برای فشار و تهدید
روزافزون دستآوردهای کارگران.
با
آمدن شرکتهای پیمانکار هجوم به دستآوردهای کارگران شروع شد. حال
دیگر کارخانه کارفرمای کارگران نبود بلکه شرکتهای پیمانکاری نقش
کارفرما را به عهده گرفتند و این آغاز ماجرای بی قانونی و سرگردانی
کارگران بود. شرکتهای پیمانکاری با قراردادهای آنچنانی بخش اعظم
دستمزد کارگران را ربوده و در عینحال با سختگیری و فرار از قوانین
کار، کارگران جویای کار را در مقابل کارگران شاغل قراردادند تا
بهتوانند با این شیوه هم سختگیریها را بیشتر کنند و هم شدت کار و
درنهایت خاموش کردن هر اعتراضی را با اخراج پاسخ گویند. روزگاری
کارگران ایران خودرو بهعنوان سمبل کارگر مرفه در جامعه مطرح میشدند
اما امروز از آن رفاه جز فشارهای روحی و روانی چیزی به جا نمانده است.
فشارهای روحی و روانی در خطوط تولیدی بهدلیل شدت و سرعت خط تولید باعث
عصبی بودن و پرخاشگری کارگران شده است. سرپرستان به بدترین نحو با
کارگران برخورد میکنند و طوری آموزش دیدهاند که کارخانه را مال خود و
کارگران را به چشم برده میبینند و برخوردشان با کارگران توهینآمیز
وهمراه با تهدید میباشد. در موقع کار کوچکترین اشتباه یا فراموشی
باعث کسر حقوق و مزایا و حتا گرفتن تعهد و فشارهای مضاعف به کارگران
میشود.
و
همین فشارها باعث گردیده کارگران نسبت به هم احساس بیگانگی پیدا کنند.
سرعت خط تولید وعدم امنیت شغلی باعث درگیریهای لفظی کارگران در هر آن
میشود. کارگران با این شرایط به هیچ وجه نمیتوانند به یگدیگر اعتماد
کرده و متحد شوند.
در
ابتدای هر سال تعطیلات سال جدید طبق تقویمی به کارگران داده میشود که
کل این تعطیلات 26 روز در طول سال است. در صورتیکه همه این 26 روز
تعطیلی قراردادی را کارگران با تهدید به اخراج و فشار، سرکار حاضر
میشوند. در صورت عدم حضور به هر دلیل برگه غیبت و عدم همکاری در
پرونده کارگران درج میگردد. این عدم همکاری باعث میشود که قرارداد
کارگران از ششماه به سهماه و در صورت تکرار از سه ماه به یکماه و در
نهایت به اخراج کارگران منتهی شود.علاوه بر اینگونه فشارها، حق تولیدی
که به کارگران در ازای یکماه تولید پرداخت میشود در صورت یکروز غیبت
و یا عدم حضور با 10الی 50درصد کاهش به کارگران پرداخت میشود که این
غیرقانونی است چرا که باید حق تولید همان یکروز غیبت ازکارگران کسرشود.
کارگران خطوط تولید با آنکه یک کار مساوی را انجام میدهند، اما به
صورتهای مختلف در شرکت مشغول به کار میباشند.
حدود 5درصد از کارگران بهصورت استخدام رسمی میباشند – مابقی کارگران
بهصورت قراردادی از ششماه تا یکماه و یا پیمانکاری و پکیجی
میباشند – که با پایان قراردادشان چنانچه عدم همکاری در پروندهشان
نداشته باشند تمدید قرارداد میشوند. اینکه آیا در پایان قرارداد این
قراداد تمدید خواهد شد یا نه یکی از مشکلات اصلی کارگران است و این
دستآویزی برای فشار و خاموش کردن اعتراض کارگران میباشد. کارگران
قراردادی دریافتیاشان کمتر از کارگران استخدام رسمی است که طبقه ماده
38 قانون کار،گاه اعلام میدارد: برای انجام کار مساوی که در شرایط
مساوی و در یک کارگاه انجام میگیرد باید به زن و مرد مزد مساوی پرداخت
شود.
اما این بیقانونی به اینجا ختم نمیشود. کارگران پیمانکای که بهصورت
پیمانی کار میکنند هر کدام به یک شرکت پیمانکاری مربوط میشوند و در
صدی از حق تولید وحقوق آنها را پیمانکار پرداخت میکند وکلا کارگران
پیمانی با پیمانکار مربوطه طرف هستند. یکسری از کارگران نیز بهصورت
پکیج کار میکنند که بنا به گفته یکی از مدیران منابع انسانی ایران
خودرو این کارگران مانند لیوان یکبار مصرف میباشند که هر وقت
بهخواهند آنها را دور میریزند. این کارگران در حدود 3یا 4 سال سابقه
کار دارند و هر سال از این شرکت به شرکت دیگر منتقل میشوند واین چند
وضعیتی بودن کارگران بزرگترین مانع اتحاد کارگران است .کارگران پکیج
آرزو میکنند بهصورت کارگر پیمانی کار کنند، کارگران پیمانی آرزو
دارند بهطور قراردادی کارکنند و کارگران قراردادی آرزو میکنند که
روزی بهطور رسمی استخدام شوند. کارگران قراردادی سابقهای از 5 سال تا
10 سال در ایران خودرو دارند.
مرخصی و تعطیلات روز جمعه
همه کارگران در صورت درخواست مرخصی باید دوهفته قبل هماهنگی لازم را به
عمل آورده به مرخصی روند. در صورت بروز مشکل و نیامدن سرکار برایشان
غیبت منظور میگردد. در تمام ایستگاههای کاری همیشه مساله مرخصی یک
معضل برای کارگران است در بیشتر موارد از جمله حوادثکاری و یا بیماری
یکی از کارگران یا ترک کارگری از کار و یا سفرهای زیارتی کلیه
مرخصیهای درخواست شده لغو میگردد.
طبق ماده 51 قانونکار: کار کارگران در شبانهروز نباید از 8 ساعت
تجاوز نماید و تبصره 1 کارفرما با توافق کارگران، نماینده یا نمایندگان
قانونی آنان میتواند ساعات کار را در بعضی از روزهای هفته کمتر از
میزان مقرر و در دیگر روزها اضافه بر این میزان تعیین کند به شرط آنکه
مجموع ساعات کار هر هفته از 44 ساعت تجاوز نکند.
این مواد قانونکار در شرکت ایرانخودرو بهراحتی زیر پا گذاشته میشود.
فقط پنجشنبهها نیست که کارگران باید سرکار حاضر شوند. بلکه 50درصد
از جمعههای طول سال و همه تعطیلات رسمی کشور را هم کارگران ایران
خودرو باید سرکار حاضر باشند به استثنای رحلت امامخمینی – روز عاشورا
- و شب 21 رمضان
بیشتر کارگران بهصورت 3 شیفت کار میکنند و از گرفتن حق شیفت
محرومند، ساعات شبکاری از 23/20 شروع و تا ساعت10/7 صبح ادامه دارد.
بیشتر کارگران بهصورت 3شیفت کار میکنند و از گرفتن حق شیفت محرومند،
ساعات شبکاری از 20/23
شروع و تا 10/7 صبح ادامه دارد.
ماده 57 قانونکار: در کار نوبتی ممکن است ساعات کار از 8 ساعت در
شبانه روز و چهل و چهار ساعت در هفته تجاوز نماید، لکن جمع ساعات کار
در چهار هفته متوالی نباید از 176 ساعت تجاوز نماید یعنی هر هفته
بهطور میانگین 44ساعت
دوستان کاش شما ساعات اضافهکاری و نوبتکاری مارا در یکماه میدیدید و
بعد متوجه میشدید چه فشاری را کارگران ایران خودرو به جهت تامین معاش
زن و فرزندان خود بهدوش میکشند و چه راحت این ماده قانونی با مصوبه
شورایعالی کار در مورد حداقل حقوق 183000 تومان نقض میشود و کارگران
برای جبران بخشی از هزینههای زندگی خود مجبور که نه، بلکه با طیب
خاطر اضافهکاری و نوبتکاری بیش از قانونکار میکنند. آری طبق اصل 43
قانون اساسی با 8 ساعت کار در روز باید معاش یک کارگر تامین شود تا او
بهتواند به خودسازی بپردازد اما شما بگویید چهگونه با دستمزد
183000تومانی میشود این اصل قانون اساسی را جامه عمل پوشاند.
پرداخت حق تولید در ایران خودرو بدون حساب و کتب میباشد و هر چهقدر
خودشان بهخواهند به حساب کارگران واریز میکنند و با اینکار
میخواهند در صورت عدم پرداخت به مشکلی برنخورند و کارگران نیز حرفی
برای گفتن نداشته باشند وحق اعتراض نیز از آنان سلب گردد.
آیا همه این فشارها میتواند از اتحاد و یکپارچگی کارگران ایران خودرو
جلوگیری کند ؟
تاریخ مبارزاتی کارگران چه در جهان امروز و چه درتاریخچه مبارزاتی
کارگران ایران خودرو در گذشته نشان داده است که حتا زمانی که کارگران
ایرانخودرو جزو مرفهترین قشرهای طبقهی کارگران ایران بودند و
کارفرما با پرداخت حقوقهای بالا نسبت به دیگر کارگران سعی در جداکردن
کارگران ایرانخودرو از سایر اقشار طبقه کارگر ایران بود. کارگران
ایرانخودرو با اعتصاب در سال 57 شعور و آگاهی وهمبستگی خود را با
سایر زحمتکشان ایران به نمایش گذاشت. و این مهم دورنیست – فردا متعلق
به زحمتکشان است.
منبع : راه آینده |
