بازگشت به صفحه نخست

 

قطعنامه جمعي از اعضای کانون صنفی معلمان به مناسبت هفته معلم

 

  

ما یک میلیون نفریم و دهها میلیون دانش آموز و خانواده های آنها را در کنار خود داریم. هیچ خانواده و دانش آموزی بخاطر اعتصاب، ما را سرزنش نکرد برعکس ما مورد تشویق دانش آموزان و خانواده هایشان قرار گرفتیم. رسانه های حکومت ما را بایکوت کردند اما از طریق بیست میلیون دانش آموز، خبر اعتصاب و مبارزه ما به گوش همه مردم رسید.

 

دولتمردان قدرت ما را میدانند، به همین دلیل از متشکل شدن ما میترسند. اما مهم این است که ما هم قدرت خودمان را بدانیم و به آن ایمان بیاوریم. اعتصابات سراسری و قدرتمند ما گوشه ای از قدرت ما را به همه همکاران بی باورمان نشان داد. اکنون درموقعیت بهتری برای ادامه اعتراضمان هستیم.

  

ما اعلام میکنیم:

 

١­ این زندگی شایسته ما و هیچ انسانی نیست و ما مطلقا آنرا نخواهیم پذیرفت و هیچ درجه از تهدید و سرکوبی ما را به تسلیم نخواهد کشاند. ما به هر شکل بتوانیم درمقابل این شرایط ظالمانه اعتراض خواهیم کرد.

 

 ٢­ آزادی اعتصاب و تجمع و تشکل حق مسلم ما و همه مردم است. این تنها ابزار ما درمقابل شرایط نکبت باری است که انگل های جامعه به ما تحمیل کرده اند. نمیتوانیم از آن کوتاه بیائیم.

 

٣­ زندانی سیاسی اعم از معلم و کارگر و دانشجو و غیره باید فورا و بی قید و شرط آزاد شود. هرنوع محدود کردن مردم بخاطر عقیده و اعتراض، چماقی علیه همه ما است. این چماق باید برداشته شود. کلیه احکام زندان و تبعید و اخراج علیه معلمان و کارگران و دانشجویان باید فورا ملغی شود. این تنها تضمین آزاد فعالیت برای معلمان و بقیه مردم است.

 

 ٤­ حقوق معلمان و همه مزدبگیران زحمتکش باید فورا چند برابر شود. از کمپینی که کارگران برای افزایش دستمزد بالای یک میلیون سازمان داده اند قاطعانه حمایت میکنیم.

 

 ٥­ درمقابل گرانی وحشتناکی که مانند اژدهائی خانواده های زحمتکش را می بلعد اعلام میکنیم که دولت مسئول است و باید فورا روی تمام کالاهای اساسی سوبسید بپردازد.

 

 ٦­ طب و درمان بیمار در ازای پول آشکارا غیرانسانی است. آموزش و پرورش کودکان در ازای پول هم به همان درجه غیرانسانی است. درمان مردم و آموزش کودکان حق آنها است. از این غیرانسانی تر نمیشود که هرکس پول ندارد معالجه هم نشود، فرزندش را هم به مدرسه و دانشگاه نفرستد. طب و آموزش باید رایگان شود. این خواست فوری همه مردم زحمتکش است.

 

٧­ داشتن مسکن مناسب حق همه است. این یک حق است و باید داده شود. دولت باید فورا به تمام خانواده های کم درآمد یعنی همه معلمان و کارگران و بقیه حقوق بگیران زحمتکش کمک هزینه مسکن بدهد.

 

 ٨ ما خواهان استخدام  رسمي همه معلمان حق التدريس هستیم. حقوق معلمان حق التدریس و بازنشسته باید سر وقت پرداخت شود. هرنوع تعویق در پرداختن حقوق ها باید جرم محسوب شود.

  

٩- ما اعتراض شدید خود را به سیستم آموزش مذهبی و تدریس دروس مذهبی اعلام میکنیم. به کودکان باید مطالب علمی آموزش داده شود.

 

 ١٠ ما معلمان از مبارزات برحق  کارگران٬ دانشجويان و بخش های مختلف جامعه برای خواستهای بحق شان، برای آزادی و برابری و مطالبات رفاهی شان حمايت ميکنيم. اتحاد و همبستگی را يک حلقه مهم در به پيروزی رسیدن مبارزاتمان برای يک جامعه آزاد و برابر و انسانی ميدانيم. ما از همه دانش آموزان و خانواده هايشان٬ دانشجويان٬ كارگران٬ پرستاران و همه بخش های جامعه ميخواهيم كه سرکوب معلمان را محکوم کنند و فعالانه از مطالبات ما و مبارزات حق طلبانه ما حمايت كنند.

  

١١- ما معلمان روز ١٣ مهر٬ روز جهاني معلم و اول مه روز جهانی کارگر را متعلق به خود ميدانيم و حق خود میدانیم که در این روزها جمع شویم، مراسم بگیریم، خواستهایمان را مطرح کنیم و همراه با سایر کارگران و مردم زحمتکش نفرت و نارضایتی مان را نسبت به این وضعیت اعلام کنیم.

 

جمعي از اعضای کانون صنفی معلمان

 

  

سياوش فرهنگي

 

روز معلم، در شرايطي فرا رسيده است كه به نوشته خبرگزاري مهر، «ارديبهشت هر سال كه فرا مي رسد، ‏مديران مدرسه به كما مي روند و تا زماني كه دوازدهمين روز اين ماه سپري نشود، از اين وضعيت خارج نمي ‏شوند، چون نمي خواهند شرمنده معلمان زحمتكش شوند.»‏

 

البته در توضيح بهتر اين موضوع مي توان به گفته فعالان حقوق معلمان اشاره كرد كه خواسته هاي صنفي يك ‏ميليون و دويست هزار معلم، از جمله اجراي نظام پرداخت هماهنگ و پرداخت مطالبات معوقه آنان، به رغم ‏وعده هاي مسئولان تحقق پيدا نكرده است.‏

 

يكي از اين مسئولان،‌ عليرضا علي احمدي، وزير آموزش و پرورش،‌ است كه در چند مصاحبه گوناگون از چند ‏هفته قبل از سال نو شمسي تاكنون،‌ گفت كه مطالبات معوقه معلمان پرداخت شده است و يا مي شود. با اين همه، ‏گزارش ها حاكيست كه در برخي از استان ها، اين مطالبات پرداخت نشده اند و در برخي ديگر، بخشي از آنها ‏پرداخت شده است.‏

 

اين درحاليست كه بر اساس اطلاعيه كانون صنفي معلمان ايران در روز 27 فروردين، حقوق ناچيز فرهنگيان،‌ ‏حتي نيمي از اجاره مسكن آنها را پوشش نمي دهد و معلمان با مشغول شدن به كارهاي دوم و سوم و بعضا ‏تحقيرآميز،‌ كارآمدي خود را دست مي دهند.‏

 

‎‎اعتصاب و تجمع‎‎

 

بدقولي مسئولان دولت محمود احمدي نژاد در انجام مطالبات صنفي معلمان كه خواستار برخورداري از زندگي ‏شايسته در جامعه هستند، اعتراض آنان را به دنبال داشته است. اين اعتراض به شكل اعتصاب در دبيرستان ها و ‏مدارس راهنمايي برخي از مناطق اطراف تهران و همچنين شمال شرقي و جنوب غربي ايران بروز كرده است.‏

سايت معلمان، ‌متعلق به كانون صنفي معلمان ايران، در همين زمينه خبر داده است كه از ابتداي ارديبهشت ماه،‌ ‏اعتصاباتي در اسلام شهر، رباط كريم، ‌قلعه حسن خان(شهرك قدس) و بوشهر به وقوع پيوسته اند و معلمان سر ‏كلاس هاي درس نرفته اند. اين گزارش حكايت از آن دارد كه اعتصاب معلمان در قلعه حسن خان،‌ حداقل به مدت ‏يك هفته ادامه داشته است.‏

 

اين اعتراض ها تنها به معلمان محدود نشده است. در اين مورد مي توان تجمع حدود 300 تن از فرهنگيان ‏بازنشسته در مقابل سازمان آموزش و پرورش استان كرمانشاه را مثال آورد كه براي سومين مرتبه در طول دو ‏هفته اقدام به اين گردهمايي كردند. ‏

 

تجمع كنندگان خواستار پرداخت پاداش پايان خدمت خود بودند و با انجام آن از طريق دادن سهام عدالت مخالفت ‏ورزيدند.‏

 

در جريان اين اعتصاب ها و تجمع، مسئولان به ناراضيان قول دادند كه خواسته هاي صنفي شان برآورده خواهد ‏شد. اما موضوع جالب توجه در اين رويدادها،‌سخنراني حسين علي، رييس آموزش و پرورش اسلام شهر براي ‏معلمان اعتصابي بود كه در روز سوم ارديبهشت انجام شد.‏

 

وي گفت كه 100 ميليون تومان را با چك شخصي خود براي مصارف آموزش و پرورش اين منطقه قرض كرده ‏است. حسين علي افزود كه سازمان وي حدود 650 ميليون تومان به كسبه و معلمان بدهكار است.‏

 

‎‎سي راهكار وزير‎‎

 

عليرضا علي احمدي،‌ وزير آموزش و پرورش، در مصاحبه اي مطبوعاتي در روز نهم ارديبهشت از ارائه 30 ‏راهكار براي ارتقاي منزلت و كمك به معيشت فرهنگيان خبر داد و ابراز اميدواري كرد كه با ابلاغ اين راهكارها، ‏فصل نويني در ارتقاء منزلت و كمك به معيشت فرهنگيان آغاز شود.‏

 

او تهيه منشور حقوق، اختيار و وظايف معلمان در نظام معلمي را يكي از اين راهكارها خواند و افزود: «بهبود ‏ضوابط گزينش معلمان و متمايز كردن آن از كارمندان، ايجاد شوراي حل اختلاف فرهنگيان با اداره خود ‏آنها،‌افزايش ميزان سهام عدالت براي هر نفر يك ميليون تومان يا هر خانواده پنج ميليون تومان، از جمله ‏راهكارهاي ديگر است.»‏

 

ايجاد تسهيلات در زمينه خودروي اقساطي،‌ تعويض خودروهاي فرسوده و دوگانه سوز كردن درصدي از ‏خودروي فرهنگيان نيز از جمله راهكارهاي آقاي علي احمدي توصيف شده اند.‏

 

‎‎تعامل يا احضار؟‎ ‎

 

چند روز پس از احضار برخي از فعالان حقوق معلمان به وزارت اطلاعات و ادامه برخورد اداري و قضايي با ‏معلمان شرمت كننده در اعتراض هاي صنفي اسفند 1385،‌ مانند تجمع در مقابل ساختمان مجلس شوراي اسلامي،‌ ‏و همچنين بهار 1386، وزير آموزش و پرورش عنوان كرد كه مديران آن وزارت خانه تعامل خوبي با تشكل هاي ‏صنفي معلمان دارند كه البته به گفته او،‌ برخي از آنها داراي مشكلات قانوني هستند.‏

 

اين سخنان پس از آن ابراز شدند كه كانون صنفي معلمان ايران اعلام كرد كه «وزير و ساير مسئولان كشور از ‏گفت و گو با تشكل هاي صنفي و نمايندگان معلمان خودداري و راه مذاكره را به كلي مسدود كرده اند.»‏

 

دراطلاعيه اي كه اين تشكل صنفي معلمان منتشر كرد، همچنين آمده است:«فعالان صنفي در سراسر كشور، تنها ‏به اين جرم كه پرسيده اند چرا مسئولان قوانين مصوب خود را اجرا نمي كنند و يا چرا افراد نالايق را كنار نمي ‏گذارند، با احكامي چون زندان، تبعيد، انفصال از خدمت، تنزل گروه و ... مواجه مي شوند.»‏

 

‎‎برنامه هايي براي روز معلم‎‎

 

كانون صنفي معلمان ايران در اطلاعيه خود به مناسبت روز معلم از معلمان خواسته است تا در روز 12 ‏ارديبهشت، از ساعت 15 تا 17 در ابن بابويه شهر ري، بر مزار دكتر خانعلي، كه در 12 ارديبهشت 1340 كشته ‏شد، و در قم بر مزار آيت الله مرتضي مطهري، كه در 12 ارديبهشت 1358 ترور شد،‌ گرد آيند و با همكاران ‏خود براي آغازي دوباره تجديد عهد كنند.‏

 

همچنين از معلمان درخواست شده است تا از ساعت يك و نيم تا سه و نيم بعدازظهر روز 16 ارديبهشت در مقابل ‏سازمان آموزش و پرورش تهران تجمع كنند.‏

 

اين تشكل صنفي از مسئولان خواسته است تا روز 16 ارديبهشت در جهت پرداخت مطالبان معلمان،‌ بويژه معلمان ‏حق التدريس كه به مدت شش ماه به تعويق افتاده است، و همچنين لغو تمامي احكام هيات هاي تخلفات اداري عليه ‏فعالان حقوق معلمان اقدام كنند. در ضمن، ‌از تمامي معلمان خواسته شده است تا بخشي از وقت كلاس خود را به ‏تبيين و توضيح مشكلات آموزش و پرورش،‌ معلمان و دانش آموزان اختصاص دهند.‏

 

     

 اعتراضات معلمان در شهرهای مختلف ایران

 

 

بنا به گزارش فعالين حقوق بشر: تجمعات استان کردستان به دليل حساسيت منطقه و شرايط حاکم بر آن که بر مسائل صنفی و فرهنگی استان نيز سايه افکنده است در سايه تهديدات امنيتی برگزار گرديد .

  

عليرغم اينکه انجمن صنفی فرهنگيان در کل کشور برنامه ای را اعلام ننموده بود اما در استان کردستان در تداوم خواستهای صنفی ، اعتراض به برخورد با معلمان بالاخص موضوع آقای کمانگر و بی توجه به تهديدات صورت گرفته تجمعاتی برگزار گرديد

 

 

از جمله اين تجمعات ، تجمع فرهنگيان سنندج در محوطه آموزش و پرورش سنندج بود :

 

گزارشات رسيده از تلاش دستگاه امنيتی برای جلوگيری از اين تجمعات حکايت داشت ، بطوريکه آقايان زندی نيا و زمان از فعالان فرهنگی استان به فرمانداری سنندج جهت اعمال فشار احضار گشته بودند .

 

سر انجام اين تجمع با جمعيتی بالغ بر 700 نفر در ساعت 9 صبح در محل مذکور آغاز گرديد در اين تجمع معلمان بازنشته شده اخير با حضور پررنگ خود در تجمع و سر دادن شعار "پاداش پايان خدمت حق مسلم ما است" اعتراض خود را به عدم پرداخت حقوق معوقه خود اعلام نمودند .

 

همچنين معلمان خواستار برچيده شدن سهام عدالت که به نفع کارخانجات ورشکسته ميباشد شدند و با اعلام درخواست آزادی فرزاد کمانگر و رفع شکنجه از وی تجع را جلوه ای ديگر بخشيدند . متحصنين موارد مذکور را در قالب بيانيه در ساعت11و30 عنوان و سپس تجمع را پايان بخشيدند .

  

سقز

از سقز نيز گزارشها حاکی از آن است که امروز صبح طبق فراخوان روز گذشته انجمن صنفی معلمان سقز ساعات 9 صبح حدود 500 نفر از معلمان شهرستان سقز در حياط اموزش پرورش گرد هم آمدند وياد اين روز را گرامی داشتند ، در زمان برگزاری اين تجمع ساختمان اموزش پرورش که با فاصله 20 متری از اداره اطلاعات سقز ميباشد به محاصره نيروهای امنيتی وانتظامی در آمده بود.

در اين تجمع تنی از فعالان فرهنگی اقدام به سخنرانی نمودند وسرودی انقلابی " معلم دلسوزم " از طرف يکی از معلمان قرائت شد که با تشويق حاضرين روبه رو گرديد.

برنامه ها و خواسته های معلمان در اين تجمع به شرح ذيل بود :

1- اعتراض به وضعيت آموزش ناصحيح ونا کامل بودن نظام اموزشی

2- اعتراض به زير پا گذاشته شدن حرمت انسانی در آموزش و پرورش

3- اعتراض به وضعيت نا مناسب مدارس وکلاسهای درسی

4- اعتراض به وضعيت نا مناسب کتابهای درسی با توجه به قوميت های ايرانی

5- اعتراض به وضعيت نا مناسب معيشتی معلمان ، چند شغله بودن ونداشتن امنيت کاری ، برخوردهای قهرآميز چون تبعيد ،اعدام ،زندان ، شکنجه وتهديد .

6- قرائت نامه "بابا آب داد " فرزاد کمانگر به دانش آموزانش

7- اعلام حمايت از فرزاد کمانگر و درخواست لغو حکم نا عادلانه اعدام وآزادی بی قيد شرط وی در اسراع وقت وحمايت از تبعيد شدگان استان کردستان وتمام ايران وبرگشت آنان به محل کار قبلی بدون تعقيب و تهديد نيروهای امنيتی .

8- اعلام پابر جايی انجمن صنفی معلمان ايران و بيان لغونشدن پروانه فعاليت وتکذيب ان از طرف هر ارگان وشخصی .

اين تجمع نيز در ساعت 12 ظهر به پايان رسيد .

 

کرمانشاه:

 

 امروز پنج شنبه 12 اردیبهشت 1387 درکرمانشاه در ساعت نخست نزدیک به 300 نفر از معلمان تجمع کردند. این معلمان در شعارهای خود خواستار اجرای عدالت اجتماعی و تحقق اهداف آموزش وپرورش شدند.آقای امینی رئیس سازمان آموزش و پرورش در جمع تجمع کنندگان حاضر شد،و طی سخنانی وعده دادکه تا پایان هفته ی معلم مطالبات معلمان شاغل و بازنشسته پرداخت خواهد شد،واز انان خواست که به تجمع خود پایان دهند،اما تجمع کنندگان حرف او را نپذیرفتند و وعده های مسئولین را دروغ دانستند. سپس حجه الاسلام مولوی رئیس تخلفات اداری استان کرمانشاه برای سخنرانی به جایگاه رفت،اما تجمع کنندگان با فریاد وسردادن شعار ایشان را از ادامه ی صحبت بازداشته و از جایگاه پایین کشیدند.

 

 اردبیل :

 

 از ساعات نخست امروز نزدیک به 2000نفراز معلمان بازنشسته و شاغل در اردبیل جلوی سازمان آموزش و پرورش این استان تجمع کردند.تجمع کندگان که به طور خود جوش در محوطه ی سازمان آموزش وپرروش اردبیل گرد آمده بودند خواستارشنیدن سخنان اعضای هیات مدیره ی کانون صنفی معلمان ایران (اردبیل ) شدند، در ادامه آقایان پرستار و عباسی در جمع تجمع کنندگان سخنانی را بیان کردند،و خواستار رفع تبعیض اجتماعی،پرداخت پاداش پایان خدمت بازنشستگان،رسیدگی به وضعیت کانونهای صنفی معلمان کشور وپرداخت مطالبات معلمان و اجرایی شدن قانون خدمات مدیریت کشوری شده وافزودند ، تا هنگامی که مشکلات جامعه بطور اصولی و با برنامه ریزی درست و سنجیده حل نشود این تجمعات در کشور ادامه خواهد داشت. درادامه معاون مالی سازمان آموزش و پرورش اردبیل برای ایراد سخنانی در جایگاه سخنرانی حاضر شد که با مخالفت تجمع کنندگان روبرو شد. و اجازه ی سخنرانی به ایشان داده نشد.

 

مریوان :

 

 در مریوان نزدیک به 300 نفر ازمعلمان این شهرستان دراعتراض به مشکلات معلمان شاغل وبازنشسته درجلوی ساختمان آموزش و پرورش این شهرستان تجمع کردند،این تجمع که درساعات نخستامروز آغاز شده یود،با خواندن قطع نامه ای به وسیله ی یکی از معلمان در ساعت 12 پایان یافت،برخی از مفاد این قطع نامه به قرار زیر است: لغوزندان،تبعید کسر حقوق وسایر احکام فعالان صنفی–اجراشدن قانون نظام هماهنک – پرداخت حق التدریس معلمان، پرداخت پاداش پایان خدمت بازنسشتگان ورسیدگی به سایر مشکلات آنان برابری حقوق و دستمزد زنان و مردان معلم – توقف توهین هایی که در رسانه هابر معلمان روا داشته می شود بویژه بن هاعدس و نخود – فراهم کردن بهداشت روانی در محیط کار معلمان باتعریف دقیق از مسئله ی دانش آموزسالاری - پرداخت معوقات معلمان و...

 

در این قطع نامه همچنین تاکید شد ،در صورتی که به این خواسته ها رسیدگی نشود،اقدامات دیگری توسط معلمان به اجرا در خواهدآمد عدم حضور در مراقبت امتحانات خرداد- خودداری معلمان از تصجیح اوراق امتحانی خرداد – خودداری از برگزاری آزمونهای گوناگون سازمان سنجش و آموزش کشور،مانند کنکور و سایر آزمونهاوبرنامه های کلیدی – تجمع بعدی درآموزش وپرورش مریوان واستان کردستان

 

 خمینی شهر:

 

 در شهرستان خمینی شهر نزدیک به 100نفر از معلمان این شهر در محوطه ی آموزش و پرورش تجمع کردند،در این تجمع آقای سید مجتبا ابطحی یکی از فعالان صنفی سخنانی را ایراد کردند،وضمن خواندن مقاله ای با موضوع مطالبان معلمان وستم هایی که براین قشر می رود،وزارت آموزش پرورش را مسئول مشکلات پیش آمده دانسته و خواستار لغو احکام صادرشده برای فعالان صنفی ورسیدگی به مشکلات آموزش و پرورش و معلمان شدند.

 

در این تجمع مقرر شد،معلمان خمینی شهر همگام با معلمان کشور روز دوشنبه 16اردیبهشت 1387 بار دیگر در اعتراض به مشکلات معلمان در آموزش و پرورش خمینی شهر تجمع کنند.

 

 به نقل از وبلاگ زانیاری (فرهنگیان کردستان)

 

 

امروز ۱۲ اردیبهشت ۸۷ در مقابل سازمان آموزش و پرورش استان کردستان حماسه ای دیگر از تجمع فرهنگیان آگاه و فرهیخته ی سنندجی خلق شد. با وجود جو رعب و فشار که تا قبل از تجمع روز ۱۲ اردیبهشت بر فضای فرهنگی سنندج سنگینی می کرد اما بازهم یاران همراه همیشگی برگی زرین از تاریخ این مرز و بوم را ورق زدند.مراسم از ساعت ۳۰/۹ شروع شد و با سخنرانی تنی چند از فعالین صنفی و فرهنگیان آزاده در مورد مناسبت روز معلم و ارتباط آن با شهادت دکتر خانعلی و وضعیت معلمان در دولت مهرورز و شعر و مطالب طنز ادبی در رابطه با عملکرد مسئولین در آخر نیز با صدور قطعنامه ای ۱۱ ماده ای در ساعت ۴۰/۱۱ به پایان رسید.

 

     

 

  روز معلم چگونه روز معلم شد؟

 

بازخوانی یک اعتصاب

  

هاله صفرزاده

 

 

 12 اردیبهشت هر سال به عنوان روز معلم جشن گرفته میشود، بسیاری بر این تصورند که مناسبت این روز، ترور آقای مرتضی  مطهری، استاد الهیات دانشگاه تهران در سال 59 است. اما به واقع تاریخچهی روز معلم به اردیبهشت سال 40 برمیگردد. در این سال در چنین روزی، دکتر خانعلی در جریان اعتصاب و تجمع معلمان در مقابل مجلس کشته شد. ابوالحسن خانعلي هنگام مرگ 29 سال داشت. وی فارغ‌التحصيل رشته معقول از دانشكدهی معقول و منقول دانشگاه تهران بود. در سال 35 در وزارت فرهنگ با سمت دبيري دبيرستان استخدام شد. در دبيرستان جامي، فقه و عربي تدريس مي‌كرد. همزمان با تدريس، در دورهی دكتراي معقول و منقول مشغول به تحصيل بود.

 

 شاید امروز نام دكتر خانعلي برای بسیاری از معلمان و دبیران، دانشآموزان و والدینشان نام ناآشنایی باشد، اما در سال 40 یکی از پرآوازه‌ترين نام‌ها بود. هر چند بي‌اعتنايي مقامات. در سالهای بعد از انقلاب به ياد و نام دكتر خانعلي و تاريخ مبارزات معلمان قابل درك نيست، اما خون بهناحق ريختهی او رسواگر جهل و بي‌منطقي است وبه همین خاطر نام وی براي هميشه در تاريخ ايران ثبت شده است.

به روزنامه‌هاي آن دوره مراجعه مي‌كنيم. مروری کوتاه و گذرا به رویدادهای اردیبهشت سال 40 و سیر حوادث آن سال و اعتصاب معلمان میتواند بسیار آموزنده باشد..

در زمستان سال 39 انتخابات رياست جمهوري در امريكا برگزار شد. جان.اف.كندي به عنوان رئيس‌جمهور امريكا از حزب دموكرات پيروز شد. كندي اصلاحات سياسي و اقتصادي در كشورهاي جهان سوم را تجويز مي‌كرد و معتقد بود كه اين اصلاحات مانع پيشروي كمونيست‌ها خواهد شد. نيروهاي سياسي مخالف شاه به خصوص احزاب جبهه ملي در انتظار باز شدن فضاي سياسي و شروع مجدد فعاليت‌هاي خود بودند.

 

در 18 بهمن 39 باشگاه مهرگان که در واقع سازمانی صنفی معلمان بود، قطعنامهای درمورد افزایش حقوق معلمان تصویب کرد. در روزهای بعد تا اردیبهشت 40 معلمان سراسر کشور با امضای طومارهایی پشتیبانی خود را از این طرح اعلام میکردند در مقالهای که در اسفند 39 در روزنامهی کیهان به چاپ رسیده چنین نوشته شده است:

 

" معلمین میگویند حقوق یک دبیر سابقهدار لیسانسه کمتر از حقوق یک مستخدم جزء در سازمان برنامه یا شرکت ملی نفت است و ما خودمان مکرر نوشتیم که حقوق یک معلم کمتر از حقوق یک راننده دولتی و به مراتب کمتر از یک رانندهی تاکسی است."

 

" ... یک لیسانسه در وزارت فرهنگ ماهی 400 تومان میگیرد ولی لیسانسه دیگر با همان تحصیلات و پایه معلومات در یک سازمان دولتی دیگر 2500 تومان دریافت میکند..."هستند کسانی که "... بعد از 8 سال خدمت 273 تومان حقوق میگیرند..

 

 در حالی که در همین زمان پرتقال دانهای سه ونیم تا 12ریال، موز دانه ای 4 تا هفت و نیم ریال، گندم کیلویی 205 تا 220 ریال، شکر روسی هر کیلو 20 ریال، قند کله ورامین 21 ریال. ...  در کیهان23 اسفند 39 درخبری چنین آمده است:" بنا به تصویب هیات دولت حقوق معلمین ترمیم شد. حقوق کلیهی معلمینی که کمتر از 600 تومان میگیرند به 600 تومان میرسد. "محل تامین بخشی از این اضافه حقوق معلمین این گونه انتخاب شد:

 

کیهان 25 اسفند39:" از سال آینده دبیرستانهای دولتی شهریه میگیرند. کلیهی دبستانها به شهرداریها واگذار میشود و هزینه آن را شهرداریهای هر محل تامین خواهند کرد.

 

کیهان 27 اسفند 39:"درسال آینده از دانش آموزان 100 تا400 ریال شهریه گرفته می شود."

 

در روزهای آغازین اردیبهشت ماه، طومارهای معلمین  در حمایت از طرح باشگاه مهرگان بیشتر و بیشتر میشود. از جمله میتوان طومار کلیهی آموزگاران مشهد، دامغان، رشت، کرند، بابل، مراغه، برازجان، گرمسار، شهسوار، نیریزو... را در کیهان دوم و چهارم اردیبهشت مطالعه کرد.

 

روز 12 اردیبهشت با اعلام اعتصاب، کلیهی مدارس تهران تعطیل شد. معلمان از اوایل صبح دسته دسته به میدان بهارستان آمده و جلوی مجلس جمع شدند.جمعیت هر لحظه افزوده میشد. اطلاعات حوادث این روز را این گونه گزارش کرده است:

 

"ساعت 5/8 معلمین به میدان بهارستان رسیدند و چون  جلوی خیابان اکباتان قبلا توسط ماموران انتظامی بسته شد، در خیابان شاهآباد و اول بهارستان بر روی زمین نشستند. ماموران از ماشین آب پاش برای متفرق کردن استفاده کردند. معلمان علیرغم این که خیس شده بودند از جای خود بلند نمیشدند. ... پس از مدتی اولین برخورد صورت گرفت. عده ای به طرف ماشینها رفتند تا سر لولههای آب را به سمت دیگر بازگردانند...."

 

"...قرار بود كه هيأتي از معلمان با رئيس مجلس ملاقات كنند. اما سير حوادث به گونه ديگري رقم خورد.معلمان فرياد مي‌زدند و شعار مي‌دادند. مأموران پليس تير هوايي شليك مي‌كردند و با باتوم معلمان را مي‌زدند. صداي تيراندازي و شعارهاي معلمان در صحن علني مجلس شنيده مي‌شد. مجلس در حال بررسي لايحه اشل حقوق معلمان بود كه يكي از نمايندگان مخالف از جاي خود برخاست و خطاب به رئيس مجلس گفت: در بيرون معلمان را مي‌كشند و ما اينجا لايحه حقوق معلمان را بررسي مي‌كنيم. جلسه متشنج شد..."

 

 پس از مدتی، معلمان با پیکر خونین سه معلم روبرو شدند. دو نفر توسط چاقو زخمی شده بودند و یک نفر از ناحیه سر مورد اصابت گلوله قرار گرفته بود .سرگرد شهرستانی، رییس کلانتری با اسلحهی کمری خود به سر دکتر خانعلی شلیک کرده بود. پیکر دکتر خانعلی بر روی دست معلمان با شعار" کشتند یک معلم را" به بیمارستان بازرگانان منتقل شد. و متاسفانه اقدامات پزشکان موثر واقع نشد و دکتر خانعلی کشته شد. موج اعتراضات و انزجار از این حادثه سراسر کشور را فرا گرفت. مدارس تعطیل شد. تشييع جنازه باشكوهی برای وی برگزار شد:

 

" جسد دكتر خانعلي از بيمارستان بازرگانان به مسجدي در خيابان اسكندري منتقل شد. روز چهارشنبه 13 ارديبهشت، هزاران معلم در خيابان اسكندري تجمع كردند. تابوت معلم شهيد بر دوش معلمان از مسير خيابان شاه (جمهوري) به سمت ميدان بهارستان توسط هزاران معلم و دانشجو و قشرهاي ديگر مردم تشييع شد. معلمان اشك مي‌ريختند و با فرياد خواستار استعفاي شريف امامي و محاكمه قاتل ديوصفت معلم دانشمند بودند. گزارش اين راهپيمايي و اعتصاب نامحدود معلمان در مطبوعات منعكس شد. مردم به هيجان آمدند، احزاب سياسي، گروه‌هاي صنفي و سنديكاهاي كارگري با صدور اطلاعيه حمايت خود را از معلمان اعلام كردند. تهران بعد از كودتاي 28 مرداد چنين راهپيمايي باشكوهي نديده بود. جمعيت سوگوار تابوت را در ميدان بهارستان بر زمين گذاشتند. ساعتي بعد پيكر بي‌جان خانعلي با آمبولانس به گورستان ابن‌بابويه در شهرري منتقل و به خاک سپرده شد. روزهاي بعد ده‌ها مجلس يادبود در مساجد تهران و شهرستان‌ها به ياد وی برگزار شد.

 

خواستههای معلمان دیگر تنها اضافه حقوق نبود. آنان خواستار برکناری دولت، تعقیب قاتل دکتر خانعلی، وعذرخواهی از معلمان بودند.

 

در کیهان 14 اردیبهشت در مقالهای با عنوان" معلمند نه اخلالگر" چنین آمده است:

 

" در مملکتی که روغن یک من 60 تومان، گوشت سی یا سی و سهتومان است، چگونه یک عایله میتواند با ماهی 200 تومان زندگی کند. آن هم خانوادهای که فهم دارد. شعور دارد و وضع دیگران را میبیند..."

 

در ادامه در خصوص تفاوت حقوق معلمان با مدیران رده بالا چنین مینویسد:

 

" میگویند بیش از ده هزار وسیصد تومان نمیگیریم. البته این منهای ماشین، شوفر و مزایای دیگر است... با این همه تبعیض البته صدا درمیآید، اعتصاب میشود، بچههای مردم در خیابانها ولو میشوند. امتحانات متوقف میشود. .طبقهای که روح ملت و مملکت در دست اوست باید راضی شود. باید محترم باشد و بیش از همه باید خون او محترم باشد. کسانی که روی مغز معلم تیر خالی کرده باید پیدا شود...مامور دولت باید بین طبقهی معلم و دزد و راهزن فرق بگذارد..."

 

تظاهرات معلمان و كشته شدن دكتر خانعلي فضاي سياسي ايران را از ركود خارج كرد. شاه كه بار ديگر پايه‌هاي تخت خود را لرزان مي‌ديد، دست به دامن علي اميني سياستمدار استخوان‌دار و قديمي شد كه شخصيتي اصلاح‌طلب و در عين حال ضدكمونيست بود.

 

روز 15 ارديبهشت ماه: شريف‌امامي در حالي كه برخي نمايندگان مجلس در صدد استيضاح او بودند به حالت قهر مجلس را ترك كرد و بعد از ظهر همان روز استعفانامهی خود را به دربار فرستاد. شاه با استعفاي او موافقت كرد و فرداي آن روز علي اميني را مأمور تشكيل كابينه كرد.

 

16 اردیبهشت: امینی نخست وزیر شد. برخي روي كار آمدن اميني را به اشاره كندي و او را مهرهی مورد اعتماد دموكرات‌ها مي‌دانستند. در مدت 11 روز اعتصاب معلمان فضاي بسته جامعه به سرعت متحول شد و دوره‌ جديدي از حيات سياسي ايرانيان آغاز گرديد. معلمان به عنوان يك قشر مرجع و مورد اعتماد جامعه در كانون اعتراضات سياسي ملت قرار گرفتند. در اجتماع بزرگ معلمان در 18 ارديبهشت ماه، معلمان با صدور قطعنامه‌اي روز 12 ارديبهشت ماه را به يادبود اعتصاب موفقيت‌آميز معلمان و شهادت معلم دانشمند مرحوم دكتر خانعلي روز معلم اعلام كردند و مقرر شد كه در اين روز همه ساله كليهی مدارس و مؤسسات فرهنگي در سراسر كشور تعطيل شوند و مراسم خاصي توسط معلمان اجرا شود. باشگاه مهرگان از چنان اعتباري برخوردار شد كه علي اميني روز 19 ارديبهشت در جمع معلمان اعتصابي حاضر شد و خواستار پايان اعتصاب شد. 19 اردیبهشت روزنامه اطلاعات از قول امینی چنین نوشت:

 

" وضع کشور اسفناک است. اگر همه چیز را بگویم تولید وحشت و اضطراب میکند. قول شرف میدهم که برای ترمیم حقوق معلمین اقدام کنم. ولی به من مهلت و فرصت دهید. با افزایش حقوق مخالف نیستم ولی اگر بدون مطالعه اقدام شود، دور تسلسل به جایی دیگر میرسد که سقوط حتمی است..."

 

علي اميني به دلجويي از معلمان پرداخت، سرگرد ناصر شهرستاني از كار بركنار و پرونده او را براي رسيدگي به دادگاه فرستاد و باب گفت‌وگو با باشگاه مهرگان گشوده شد. محمد درخشش پذيرش هر پيشنهادي را موكل به طرح و تصويب در مجمع عمومي معلمان كرد و مجمع عمومي معلمان، هزاران معلمي بودند كه هر روز در باشگاه و بيرون باشگاه اجتماع مي‌كردند. روز 19 ارديبهشت براي معلمان روزي فراموشنشدني بود.معلمان يكصدا با پيشنهاد نخست‌وزير مخالفت كردند و خواستار تصويب طرح باشگاه مهرگان براي ترميم حقوق معلمان شدند و اعلام كردند كه هيچ كس را به جز محمد درخشش به عنوان وزير فرهنگ قبول نمي‌كنند. اميني چاره‌اي جز قبول پيشنهادهاي معلمان نداشت. به اين ترتيب روز بعد جدول حقوقي جديد معلمان به تصويب هيأت دولت رسيد .

 

کیهان چنین نوشت:

 

" حقوق معلمین برابر حقوق مهندسین شد. به احتمال زیاد اعتصاب معلمین پایان مییابد و مدارس تا هفتهی آینده باز میشود. "

 

حداقل حقوق کمک آموزگاران و آموزگاران  500 و دبیران 600 تومان و حداکثر حقوق از 1050 تومان تا 2220 تومان برای دبیران اعلام شد. و روز 23 ارديبهشت معلمان به اعتصاب طولاني خود پايان دادند.معلمان در اطلاعیهای پایان اعتصاب خود را اعلام کردند:

 

"همکاران گرامی، دبیران، آموزگاران و فرهنگیان ایران

 

شما در مبارزهی خود برای تامین حقوق صنفی خود پیروز شدید. اکنون نوبت کار و کوشش صمیمانه در راه سعادت دانش آموزان فرا رسیده است...

 

درود بر روان جاویدان برادر شهید و ناکام ما دکتر خانعلی که با خون خود افتخار جاودانی برای طبقه معلم و جنبش آزادی برای ملت ایران تامین کرد.

 

درود بر ملت حقشناس و دلاور که مربیان و فرزندان خود را در تنگنای حوادث تنها نگذاشت.

 

درود بر دانشجویان عزیز که به احترام علم و به خاطر حق و عدالت  به یاری مربیان سابق خود شتافتند .

 

درود بر دانشآموزان حقشناس و مهربان که با پشتیبانی معصومانه خویش پیوند دیرین و جاودانی میان معلم و شاگرد را استوار ساختند..."

 

 اطلاعات 23 اردیبهشت اولین روز آغاز به کار مدارس را چنین توصیف کرد:

 

" معلم و شاگرد در آغوش هم اشک ریختند. خانمها با لباس سیاه و آقایان با کراوات سیاه سرکلاسها حاضر شدند. درتمام مدارس به احترام شهادت دکتر خانعلی یک دقیقه سکوت شد. امروز شاگردان معلمین خود را گلباران کردند. ... امروز کلیه معلمین در  کلاسها برای شاگردان خود اعلام کردند که حاضرند یک یا دو ساعت بعدا از ظهر اضافه بر وقت تدریس کنند تا جبران این مدت که تعطیل بوده است بشود.

 

26 اردیبهشت: درخشش وزیر فرهنگ شد.

 

28 اردیبهشت: نام دبیرستان جامی به نام دبیرستان دکتر خانعلی تغییر کرد.

 

در روزهای بعد سخنرانیها و مصاحبههای آقای درخشش وزیر فرهنگ در روزنامهها به چاپ میرسد. .ایشان دیگر به سیاستمداری مطرح تبدیل شده بود.اما خبری از دستگیری سرگرد شهرستانی، قاتل دکتر خانعلی نیست. به نظر میرسد دولت با مسلط شدن بر اوضاع، پس از پایان یافتن اعتصاب معلمان در حال سروسامان دادن قوای خود است.

 

در خبر کوتاهی در کیهان 22 تیر ماه چنین آمده است:

 

" صبح امروز گروهی از معلمین که به قصد دیدن آقای درخشش رفته بودند به تالار کیهان آمدند. آنها موفق به دیدار وی نشده بودند. آنها میگفتند:" ما برای وزارت آقای درخشش مبارزه نکردیم. بلکه مبارزه ما برای احقاق حقوق صنفی خودمان بود.ولی از جریان اعتصاب به نفع خودشان بهرهبرداری کردند. .. آن وقت هیچ کدام از معلمین حاضر به شکستن اعتصاب نبودند. زیرا اصولا مبارزهمان بدون نتیجه مانده بود. گذشته از این که، طرح باشگاه مهرگان تغیییر کرد. در پایان مواردی در آن گنجانیدند که پرداخت حقوق معلمین را منوط به تصویب نامهی جدید هیات دولت کرد..."

 

  

درخبر دیگری در همین شماره روزنامه اظهارات وزارت فرهنگ در مورد این گروه از معلمین نیز آمده است:

 

" صبح امروز عده ای حدود 20 نفر که اخیرا از مشاغل فرهنگی برکنار شدند و.... آنها به قصد اخلال به وزرات فرهنگ رفتهاند...."

 

اسامی 16 نفر که" به قصد اخلال نظم در صحن وزارتخانه اجتماع نمودهاند و منتظر خدمت شدند" در انتهای خبر آمده است.

 

به نظر میرسد وزیر شدن آقای درخشش به دور شدن او از معلمان کمک بسیار کرد.در کیهان سال 41 اردیبهشت ماه در آستانهی بزرگداشت روز معلم اطلاعیهای کوتاه جلبنظر میکند:

 

"قابل توجه فرهنگیان کشور، چون به خواستههای معلمین سراسر کشور ترتیب اثر داده نمیشود، این جانب لازم دانستم استعفای خود را از باشگاه مهرگان اعلام دارم. محمد جدی، مسئول شهرستانها"

 

آقای درخشش در نطق خود به مناسبت روز معلم به برخورد با جناح چپ معلمان اشاره میکند:

 

"...متاسفانه در مبارزاتی که در پیش گرفتهایم، همیشه دو جناح با ما مبارزه کردند. اول جناج چپنما و مخرب که برای این مبارزه ستیزه میکنند که نتوانستند اعتصاب طبقه معلم را با هدف پوچ خودشان آلوده کنند... ما دکانهای آنها راتخته کردیم... جناح دوم دست راستیهای گردن کلفت...."

 

به نظر میرسد روند حرکت صنفی معلمان پس از این پیروزی بزرگ ،در سالهای بعد تا آستانهی انقلاب به تدریج دچار رکود شده است که نیاز به بررسی و تحلیل دقیقتردارد. با توجه به کمبود منابع در دسترس، آن را به مقالهای دیگر موکول میکنیم .

 

اما از سال 56 معلمان بار ديگر وارد صحنه شدند. در اين سال‌ها كانون‌هاي مستقل معلمان شكل گرفت. حتي باشگاه مهرگان بار ديگر فعاليت‌هاي خود را از سرگرفت .اما شعارهاي صنفي تحت‌الشعاع شعار سرنگوني شاه قرار گرفت. اعتصاب بزرگ معلمان در مهر و آبان سال 57 و حضور چندصد هزار معلم و چند ميليون دانش‌آموز، فراموششدنی نیست... بعد از پيروزي انقلاب، آموزشوپرورش دستخوش تحولات بزرگي شد. اكثر مديران و بسياري از معلمان در جريان پاكسازي‌هاي گسترده از كار بركنار شدند. نخستين هسته‌هاي گزينش در اين وزارتخانه تشكيل شد. کسانی كه هيچ تجربه‌اي نداشتند از طريق مصاحبه‌هاي عقيدتي به عنوان مربي وارد شدند و پست‌هاي خالي مديريت را دراختيار گرفتند و باز هم رکود و سکوت تا سالهای دهه 80 ...

 

 

گرفته از: شماره‌ی  پنجم  مجله‌ی «راه آینده»