|
جهانی سازی و خشم تهدستان جهان
گرانی در جهان
Der Spiegel
برگردان ناهید جعفرپور
850 میلیون انسان در جهان از گرسنگی رنج می برند. ناامیدی به وضعیت
زندگیشان،انقلاب در آفریقای شمالی، آسیا و آمریکای لاتین را گسترانده
است.
فورت دیامانچه زندانی قدیمی در میان تپه های مرکز هائیتی شهر پورت ـ
او ـ پرینسه قرار دارد که بنام جهنم روی زمین نامیده می شود. این زندان
سابقا در زمان دیکتاتور بابی دوک دووالیر زندانی مخوف بوده است، اما
امروز هزاران نفر از مردم این سرزمین در این محل زندگی نموده و ذباله
ها را بدنبال غذا می گردند. حتی سگ ها هم در اینجا چیزی برای خوردن
پیدا نمی کنند.
در اینجا زنان ابتکاری را بخرج داده اند که نام آنرا کک گذاشته اند.
روزها کامیون ها گلی زرد را از کوه بهمراه می آورند و این زنان با کمی
نمک و روغن به صورت خمیری در می آورند و در آفتاب خشک می کنند. برای
بسیاری از مردم این ناحیه این کک ها تنها غذای موجود می باشند. این کک
ها مزه چربی داده و رطوبت دهان را گرفته و مزه خاک را در دهان ایجاد می
کنند. غالبا کسانی که این کک ها را می خورند اسهال می گیرند اما این کک
ها احساس گرسنگی را خاموش می سازند. ماری نوئل 40 ساله که 7 بچه را
باید غذا بدهد می گوید " امیدوارم که روزی بتوانیم از خوردن این کک ها
حذر کنیم". گلی که برای تهیه 100 دانه از این کک ها بکار می رود 5 دلار
قیمت دارد. در فاصله یکسال گذشته یک و نیم دلار بر قیمت آن افزوده شده
است. اما با این وجود قیمت این کک ها ارزان تر از نان گندم و یا نان
ذرت است.
در هفته های گذشته به این دلیل در هائیتی انقلابی گسترده شد و جمعیتی
که سنگ و شیشه پرتاب می کرد در مقابل قصر ریاست جمهوری در پورت ـ او ـ
پرینس به اعتراض پرداخت. آنها فریاد می زدند ما گرسنه ایم! بسیاری کشته
شدند و لاستیک اتومبیل ها به آتش کشیده شدند.
مواد غذائی همواره کمتر و گرانتر می شود و برای بسیاری از انسانها تهیه
آن غیر ممکن است. 200 نفر ثروتمند ترین انسان جهان به اندازه 40 درصد
مردم جهان پول در اختیار دارند. 850 میلیون انسان اما باید هر روز سر
گرسنه بر بالین بگذارند. کوفی عنان می گوید"این رنج و بدبختی بدترین
نوع خدجه دار کردن منش انسانی است".
درست بمانند مجازاتی توراتی بحران تغذیه تهیدستان این جهان را مورد
هجوم قرار می دهد ـ در آفریقا ـ در آسیای جنوبی ـ در خاورمیانه. سال
های طولانی قیمت برنج، ذرت و گندم ثابت مانده بود اما تنها در سه سال
گذشته قیمت این مواد غذائی 181 درصد افزایش یافته است. بحران موجود
پیامدهایش بسیار سخت تر از پیامد های بحران بازار های مالی است.
گرسنگان چیزی برای از دست دادن ندارند و خشم آنها بی انتهاست.
در آخر هفته گذشته بانک جهانی و صندوق بین المللی پول خود را با این
بحران موجودیت جهان مشغول ساختند. روبرت سوئلیک رئیس بانک جهانی اخطار
نمود که حداقل 33 کشور به لحاظ قیمت های انفجاری مورد تهدید بی ثباتی
قرار دارند. در میان این کشور ها همچنین قدرت های منطفه ای چون
مصر،اندونزی و پاکستان می باشند که ارتش باید امنیت جابجائی آرد را
بعهده گیرد.
در آفریقای شمالی این احتیاج باعث می شود تا جنبش های اسلامی قوی شوند.
در هفته های گذشته در کامرون ( 100 نفر کشته)، ماروتانیا، موزامبیک،
سنگال و سواحل عاج ناآرامی وجود داشت.
دلائل بسیارند:
1/ جمعیت جهان همواره در حال رشد است، مساحت های زراعی زیر کشت همواره
کمتر می گردد.
2/ فجایع تغییر آب و هوا بخشا از طریق سیل، طوفان، خشک سالی و فرسایش
زمین و... زیان های دیوانه وار بر روی زمین های زراعی وارد می کند.
3/ به لحاظ تغییرات در عادت های غذائی همواره زمین های زراعی بیشتر و
جنگل های بکر و انبوه به چراه گاه ها تبدیل می گردند.
4/ بانک جهانی از کشورهای در حال توسعه خواهان رفرم در بازار هایشان
است. به این صورت که آنها باید امنیت های گمرکی خود را بردارند و این
مسئله کشاورزی محلی را غالبا بشدت زیان می رساند.
5/ احتکارکنندگان قیمت مواد خام را مرتبا بالا می برند و قیمت بالای
نفت هم مجددا باعث می گردد تا " گیاهان انرژی زا" بجای دانه های گندم و
یا ذرت برای خوراک دام ها کاشته شوند.
6/ میلیون ها قربانی جنگ های داخلی خود ارجرگه تولید کنندگان مواد
غذائی خارج شده و احتیاج به کمک های غذائی پیدا می نمایند.
موضوع تنها بر سر یک کمیابی مزمن نیست بلکه موضوع بر سر بحران غذائی
بنیادی جهانی است. این بحران از همه بیشتر تهدستان را مورد هجوم قرار
داده است. کسانی که بطور نسبی باید بسیار برای خوردن و نوشیدن
بپردازند. اینچنین پیشرفت هائی که در سال های گذشته برای مبارزه با
گرسنگی و بیماری صورت گرفته است مجددا از بین می روند.
تاثیرات بحران مواد غذائی
انسانهای زیاد، زمین های زراعی کم: مبارزه برای تقسیم بهترین زمین های
زراعی. یک جنگ جدید شمال/جنوب در حال جریان است.
پاول کروگمن اقتصاد دان آمریکائی می گوید" در این روزها انسان در باره
بحران های مالی بسیار می شنود. اما همزمان بحران جهانی دیگری به جریان
افتاده است، " بحرانی که انسانهای بسیار زیادتری را زیان می رساند".
مکزیکی ها آغاز سال گذشته اولین هائی بودند که به خیابان ها ریختند.
قیمت آرد ذرت ماده اصلی تورتیلاس را افزایش دادند. مکزیک می تواند تنها
بخشی از نیازش را برآورده کند، بقیه احتیاجاتش را از آمریکا وارد می
کند. آنجا اما مزرعه داران هر چه بیشتر ذرت های خود را به تولید
کنندگان بنزین بیولوژیک ( بنزینی که از دانه های روغنی تولید می شود)
می فروشند زیرا که آنها پول بیشتری می پردازند.
رئیس جمهور مکزیک فلیپه کالدرون برای جلوگیری از اعتراضات بیشتر تصمیم
گرفت سوبسید ذرت را بیشتر از گذشته نماید. اما همه کشور ها نمی توانند
این کار را کنند. در هائیتی یا بولیوی و یا الجزیره و یا یمن تورم
طبقات پائین جامعه را کاملا مورد هجوم قرار داده است.
قیمت مواد غذائی ـ گرانی جهانی برای همیشه؟
یمنی ها بطور متوسط روزانه در حدود 1،18 یورو درآمد دارند. دولت آنها
با مشکل موج پناهندگان ار سومالی، جنگ میان باندها در شمال این کشور و
همچنین مشکل ترورها روبرو است. از ماه فوریه به این سو قیمت گندم
دوبرابر گشته است و قیمت برنج و روغن خوراکی یک پنجم افزایش یافته است.
در اینجا هم از اواخر ماه مارس تا کنون انسانهای بیشماری در مبارزه
برای نان ارزان تر کشته شده اند.
در لبنان مواد غذائی در سه ماهه آخر سال گذشته در حدود 145 درصد گران
تر شده است. در سوریه این گرانی ارزاق عمومی تا یک پنجم قیمت بالا رفته
است. یکی از مردم دمشق می گوید " حتی قیمت جعفری که ما در گذشته برایش
اصلا چیزی نمی پرداختیم به ناگهان سه برابر گشته است".
عراق و سودان که قبلا مرکز نان بودند امروز به برنامه غذائی جهان
وابسته می باشند. در حدود یک میلیون عراقی به این کمک ها وابسته اند.
در دارفور سودان دو میلیون انسان وابسته به کمک های جهانی هستند. در
این منطقه همیشه زندگی سخت بوده است.
یوهان وان از سازمان آلمانی کمک به گرسنگان جهان می گوید" جنگ های
داخلی بیش از دو میلیون انسان را در مقر های آوارگان کاملا به کمک های
غذائی وابسته نموده است. انسانها پیش چشم ما می میرند و جهان تنها
نظاره گر است.
دومین انقلاب سبز
یک نسل قبل جهان سوم در مقابل یک چنین مبارزه ای ای قرار داشت. در
آنزمان کشورهای عقب مانده چیزی را بنان انقلاب سبز آغاز نمودند:
دهقانان توانستند به کمک کود شیمیائی و سم برای سمپاشی و بذر پیوندی
محصول خود را بشدت بالا برند. حال برخی به این فکر می کنند که دومین
انقلاب سبز را شروع نمایند: روئسای تحقیقاتی کنسرن های زراعی وعده داده
اند که با کمک ژن تکنیک این مشکل را حل کنند.
همچنین در کشور های ثروتمند جدیدا گرسنگی بحثی محوری است. مثلا در
دوبی. در این کشور سوپر مارکت های زنجیره ای خود را موظف نموده اند
برای اینکه کارگران ساختمانی هندی و پاکستانی ساکت باشند، قیمت 20
مواد غذائی ضروری را حداقل تا یکسال ثابت نگاه دارند. بدون این کارگران
هتل های درجه یک، موزه ها و جزایر مصنوعی که دوبی با آنها پول می سازد،
وجود نخواهند داشت. مزد این بردگان کار خارجی به پول رایج دوبی پرداخته
می شود که آن هم وابسته به پائین و بالا رفتن دلار است.
برندگان جهانی سازی درخلیج نمی خواهند در سایه آسمانخراش ها و پاساژهای
خرید، انقلاب گرسنگی داشته باشند. روبین لودگه از کمیسیون مبارزه با
گرسنگی سازمان ملل می گوید" پیامدهای جغرافیای سیاسی قیام ها در این
منطقه بشدت سخت تر از سایر نقاط جهان است". این مسئله بخصوص در باره
مصر صادق است. سعد ابراهیم کیوسک کوچکی در نزدیکی مسجد ال ازهر دارد.
وی ماکارونی و نخود پخته در سس گوجه فرنگی می فروشد. در واقع هم اغذیه
فروشی وی در محلی خوب دایر است و اغلب مومنین بعد از نماز جمعه سریعا
برای خوردن غذا پیش او می روند اما او می گوید من هر روز مشتریانم کمتر
می شوند. در پائیز گذشته یک تن ماکارونی 1500 فوند مصری که در حدود 175
یورو می شود ارزش داشت اما امروز ابراهیم باید سه برابر برای آن
بپردازد. او می گوید" دولت مقصر است ما بعنوان کشور زراعی می توانیم
همه چیز را خود بکاریم بجای اینکه از خارج وارد کنیم".
32 میلیون از 80 میلیون مصری باید با روزی یک یورو زندگی کنند. 16
میلیون جمعیت این کشور با کمتر از این مبلغ زندگی می کند. اما تنها
روغن غذائی در فاصله یک سال 40 درصد گران شده است. درجه تورم در ماه
فوریه 12 درصد افزایش داشته است و گرانی بخصوص گریبانگیرگندم شده است.
نان گرد بربری غذای اصلی مصری هاست و ده ها سال است که دولت مصر برای
آرام کردن مردم برای آرد سوبسید می دهد. تا کی می تواند این کار را کند
معلوم نیست. صف نانوائی هائی که نان ارزان می فروشند، هر روزطولانی تر
می شود. زیرا که هر روز بیشتر مردم مصر به کمک های دولتی وابسته می
شوند. حداقل 9 کشته در هفته های گذشته در مصر وجود داشته است آنهم
زمانی که نانواهای خشن آرد ارزان دولتی را به بازار سیاه به قیمتی گران
فروخته و اینکارشان خشم مردم را بر افروخته است.
دولت مصر در بودجه آینده خود 2،50 میلیارد دلار سوبسید برای نان در نظر
گرفته است: برخی از دهقانان دام دار به دام خود بجای علوفه نان می
دهند. پرورش دام استفاده دارد زیرا که گوشت همیشه متقاضی دارد. قشر
متوسط دهلی یا پکن دیگر با برنج و عدس راضی نیست. یک دام دار برای هر
کیلوگرم گوشت گاو احتیاج به 7 کیلو علوفه ومقدار قابل ملاحظه ای آب
دارد. این چنین است که قیمت ها روز به روز بالا تر برده می شود.
در اردن که اساسا از کشاورزی مدرن برخوردار است، مواد غذائی اصلی مردم
در فاصله یک سال 60 درصد گران تر شده است. حسین بورابدی در مغازه اش در
کنار مسجد بزرگ شهر عمان می گوید" من نمی توانم سبزی جاتم را بفروشم".
چه خواهد شد؟ شاه عبدالله زمانی که در شهر کوهستانی کاراک شهروندان
خشمگین را پلیس دستگیر نموده بود، ترسید که مبادا انقلاب گرسنگی جدیدی
چون سال 1996 گریبانگیرش شود.
در الجزیره قیمت روغن خوراکی، روغن ذرت، شکر و آرد دو برابر 6 ماه
گذشته شده است. بیشترین مردم دچار سوء تغذیه در هندوستان بسر می برند.
در حدود 220 میلیون انسان از گرسنگی در این کشور رنج می کشند. در هفته
های گذشته دو کنفرانس بین المللی برای بحران غذائی در دهلی نو برگزار
گردید.
مسئول سنگالی سازمان صنایع غذائی و کشاورزی می گوید" نیاز رو برشد چین
و هندوستان مسئول اصلی این وضعیت است". این مسئله می تواند به یک فاجعه
تبدیل شود. چین تنها باید یک چهارم جمعیت جهان را تغذیه کند ولی تنها 7
درصد مساحت زراعی در اختیار دارد. یک چنین مشکلی را هم هندوستان دارد.
به این صورت هر دو این کشور ها مقدار بسیار عظیمی مواد غذائی وارد می
سازند. بسیاری از کشورهای صادر کننده مواد غذائی به این دو کشور باید
مواظب باشند که مردم کشور خودشان به ناگهان دچار بحران غذائی نشوند.
زمانی که در هائیتی هفته های گذشته گرسنگان شورش کردند، آمریکائی ها
برای امنیت خود سفارت خانه هایشان را در این کشورتعطیل کردند. این
حوادث زنگ خطری بود برای نخست وزیر بریتانیا که نامه ای برای همکار
ژاپنی اش یاسو فوکودا که در حال حاضر رئیس دولت های 8 می باشد، بنویسد
و در این نامه به وی پیشنهاد کند که جامعه بین الملل می بایست پاسخی
هماهنگ کامل به این مسئله بدهند.
|
