بازگشت به صفحه نخست

گفت و گو با سيمور هرش درباره سياست آمريکا در قبال ايران

بعد از نوامبر، اوضاع ترسناک خواهد بود

 بی بی سی

سیمور هرش خبرنگار ۶۹ ساله هفته نامه نیویورکر طی چهار دهه گذشته یکی از مشهور ترین روزنامه نگاران آمریکا بوده است.

گزارش های تکان دهنده او از قتل عام صدها زن و کودک ویتنامی توسط سربازان آمریکایی در سال ۱۹۶۹ افکار عمومی جهان را علیه آمریکا چنان برانگیخت که نهایتا این کشور مجبور به عقب نشینی از ویتنام شد.

آقای هرش در مقاله ای که آوریل گذشته به چاپ رساند به نقل از منابع خود در وزارت دفاع آمریکا خبر از برنامه ریزی ارتش این کشور برای حمله اتمی به تاسیسات هسته ای ایران داد. اما او این هفته در مقاله دیگری نوشت فرماندهان ارتش آمریکا با اقدام نظامی علیه ایران مخالفت کرده اند.

سیمور هرش طی مصاحبه ای با بی بی سی گفت با وجود اختلافاتی که بین ارتش و کاخ سفید وجود دارد، تصمیم گیرنده اصلی همچنان رئیس جمهور است:

"اگر رئیس جمهور تصمیم به بمباران بگیرد ارتش به او وفادار خواهد بود. اتفاق غیرعادی ای که افتاده این است که افسران ارشد ارتش صریحا گفته اند که با سیاست های کاخ سفید در مورد ایران اختلاف نظر دارند. آنها در مورد عراق با وجود مخالفت هایی که داشتند پیش از جنگ سخنی نگفتند. آنها از اینکه کاخ سفید در هنگام حمله به عراق توجهی به هشدارهای آنها نمی کرد ناراحت بودند."

وی افزود: "این فرماندهان اکنون در مورد ایران کاری را می کنند که در مورد عراق نکردند یعنی نظرات خود را صریحا ابراز می کنند. من از اینکه ژنرال پِیس، رئیس ستاد ارتش، درباره خطرات اقتصادی و سیاسی بمباران ایران برای آمریکا به رئیس جمهور هشدار می دهد بسیار متحیرم. زیرا این وظیفه ارتش نیست. اما با این وجود و صرفنظر از همه این مخالفتها و هشدارها دولت بوش هر کاری که بخواهد می کند. آنها شاید تا پیش از انتخابات کنگره که حدود شش ماه دیگر برگزار می شود کاری نکنند اما فکر می کنم پس از آن هر کاری بخواهند می کنند."

'سه عقرب در یک بطری'

طی چند ماه گذشته بسیاری از تحلیلگران گفته اند که نومحافظه کارانی نظیر دیک چنی، معاون رئیس جمهور و دونالد رامسفلد، وزیر دفاع، نفوذ سابق خود در دولت آقای بوش را از دست داده اند و رئیس جمهور آمریکا بیشتر به نظر افراد واقعگراتری نظیر کاندولیزا رایس وزیر خارجه گوش فرا می دهد.

اما آقای هرش می گوید نومحافظه کاران همچنان نیروی مسلط هستند: "اداره این کشور بر عهده پرزیدنت بوش، دیک چنی و دونالد رامسفلد است. آنها مثل سه عقرب در یک بطری با هم هستند. من فکر می کنم که آنها اوضاع را در کنترل کامل خود دارند. من می گویم 'فکر می کنم' چون از آنچه در ذهن افراد می گذرد مطلع نیستم."

'دیوانگی محض'

سیمور هرش در مقاله خود به نومحافظه کارانی مانند الیوت آبرامز و مایکل دوران، اعضای شورای امنیت ملی کاخ سفید اشاره می کند که معتقدند بمباران ایران نه فقط لطمه ای به اوضاع عراق نمی زند بلکه شرایط این کشور را به نفع آمریکا بهبود نیز می بخشد.

آقای هرش می گوید: "اینها معتقدند که اگر آمریکا ایران را بمباران کند و ایران در مقابل، حملات متحدان شیعه خود در عراق نظیر مقتدی صدر علیه نظامیان آمریکا را افزایش دهد این باعث می شود که سنی ها، کردها و شیعیانی که طرفدار ایران نیستند و سالها با این کشور جنگیده اند، همگی با هم ائتلاف جدیدی را تشکیل دهند. این نظریه، دیوانگی محض است."

گسترش دمکراسی، تز اصلی

سیمور هرش در مقاله خود به نقل از مارتین اندک، سفیر پیشین آمریکا در اسرائیل، می نویسد آمریکا با توجه به قدرت نظامی عظیم خود نهایتا می تواند با یک ایران اتمی کنار آید اما اسرائیل توان مقابله با چنین تهدیدی را ندارد.

از آقای هرش می پرسم به نظر او نقش لابی اسرائیل در رویکرد سرسخت آمریکا نسبت به ایران چیست؟

"در این باره نظرات گوناگونی وجود دارد. برخی می گویند همه مسائل به اسرائیل ختم می شود. برخی دیگر می گویند همه این قضایا به نفت مربوط می شود. قطعا همه اینها مسائل مهمی هستند. اما به نظر من مهمتر از همه این است که این آقایان یعنی جورج بوش، دیک چنی و دونالد رامسفلد واقعا اعتقاد دارند که ماموریت آنها گسترش دمکراسی در خاورمیانه است."

وی می افزاید: "آنها می گویند که بله اوضاع عراق اکنون نابسامان است اما دمکراسی نهایتا طی بیست سال آینده و یا حتی همانطور که کاندولیزا رایس اخیرا گفت شاید پنجاه سال دیگر در عراق برقرار شود. من فکر می کنم که این ایده که "دمکراسی چون در آمریکا مفید است پس در خاورمیانه هم مفید است" تز غالب باشد. من اهمیت نفت و حمایت آمریکا از اسرائیل را دستکم نمی گیرم اما فکر می کنم عامل اصلی گسترش دمکراسی است."

تضمین امنیتی؟

طی چند ماه اخیر برخی صاحبنظران آمریکایی از جمله دیوید ایگنیشس ستون پرداز روزنامه واشنگتن پست به دولت بوش پیشنهاد کرده اند که رهیافت ریچارد نیکسون رئیس جمهور اسبق آمریکا در دهه هفتاد در برخورد با چین را اتخاذ کرده و به تدریج به سمت نزدیکی با ایران برود. سیمور هرش با اشاره به پیش شرط آمریکا برای توقف غنی سازی اورانیوم در ایران می گوید بعید است که کاخ سفید حاضر به تغییر موضع خود شود:

"دولت بوش پیش شرط بزرگی برای مذاکره با ایران گذاشته است. برای همین بود که رهبر ایران هفته پیش گفت که مذاکره با آمریکا فایده ای برای ایران ندارد. پس از او احمدی نژاد و لاریجانی هم همین را گفتند. من فکر نمی کنم که ایران حاضر باشد بگوید: بسیار خوب ما غنی سازی اورانیوم را متوقف می کنیم. کسی به من چیزی نگفته است و این نظر شخصی من است. ایرانیان در صورتی حاضر می شوند که برنامه های اتمی خود را متوقف کنند که آمریکا به آنها تضمین امنیتی بدهد. من فکر نمی کنم که آمریکا حاضر به امضای چنین تعهدی باشد. اسرائیلی ها نیز با آن مخالف خواهند بود."

جنگ روانی؟

از سیمور هرش پرسیدم از کجا می داند که اخباری که منابع خبریش به او می دهند صحت دارد. از کجا می داند که آنها با ادعاهایی نظیر اینکه پنتاگون برای حمله اتمی به ایران برنامه ریزی می کند در صدد بهره برداری از او برای براه انداختن یک جنگ روانی علیه ایران نیستند:

"شما باید به سوابق من نگاه کنید. من از سال ۱۹۶۹ تاکنون بعنوان یک گزارشگر کاوشگر که اخبار محرمانه را افشا می کند کار کرده ام. من ۳۷ سال است که این کاره هستم. قطعا کسی نمی خواهد دیگران از او سوء استفاده و بهره برداری کنند. من نمی توانم نام منابع خود را افشا کنم اما می توانم بگویم که بیشتر آنها را از سالها قبل و حتی پیش از آنکه دولت کنونی روی کار آید می شناسم. البته هر چیزی ممکن است. اما واقعیت واقعیت است."

آقای هرش آینده را چنین پیش بینی می کند: "فکر نمی کنم که تا پیش از انتخابات کنگره در ماه نوامبر اتفاقی بیافتد. اما پس از آن صرفنظر از نتیجه انتخابات، بوش برای دو سال دیگر روی کار خواهد بود. و صادقانه بگویم که پس از آن اوضاع بسیار ترسناک خواهد بود. بوش دوره آخر ریاست جمهوری خود را طی می کند و برای او انتخابات دیگری در کار نیست. این برای همه ما نگران کننده است. زیرا او می خواهد هر کار می تواند انجام دهد."

سیمور هرش افشاگر جزئیات برنامه ریزی پنتاگون برای حمله به عراق و نیز ماجرای شکنجه در زندان ابوغریب توسط ارتش آمریکا بود. منابع او گاهی اخبار نادرستی نیز به وی منتقل کرده اند. اما آقای هرش در مجموع یکی از برجسته ترین روزنامه نگاران کاوشگر در تاریخ آمریکا محسوب می شود. گزارش های او را نباید کاملا غیرجدی تلقی کرد.