|
اعتراض
مخالفان جهانى گردانى به پيمان هاى دوجانبه
رادیو
آلمان:چهار شنبه
30 دی1383 – 19 ژانویه 2005
ده سال پس از تاسيس
سازمان تجارت جهانى، سازمان هاى غير دولتى مخالف با برنامه هاى اين نهاد بين المللى، به اين
نتيجه رسيده اند كه كشورهاى صنعتى ثروتمند، راه سهل تر پيشبرد منافع خود را در پيمان هاى
دوجانبه تجارى يافته اند.
سازمان تجارت جهانى، در
سال ۱۹۹۵
تاسيس شد و استقرار مناسبات بازرگانى عادلانه ميان كشورهاى شمال و جنوب، اصلاح سيستم هاى
اقتصادى و توسعه براى همه كشورها را به عنوان هدف هاى مقدس خود اعلام كرد. اما از كنفرانس
وزيران سال ۱۹۹۶
گرفته، تا تظاهرات گسترده مخالفان جهانى گردانى به سال
۱۹۹۹
در سياتل و شكست مذاكرات كانكون در سال
۲۰۰۳،
نشست هاى سازمان تجارت جهانى ، همواره آفريننده اعتراض هاى بزرگ و بعضا خشونت آميز بوده
است.
هم كشورهاى در حال توسعه
و هم سازمان هاى غير دولتى غرب، اغلب، سازمان تجارت جهانى را به بى عدالتى شديد و اتخاذ
سياست هائى متهم ساخته اند كه تنها منافع نيم كره شمالى را تامين مى كند. اما پژوهش هاى
تازه نشان داده است كه پيمان هاى دوجانبه اتحاديه اروپا و ايالات متحده، كمتر از اقدامات
سازمان تجارت جهانى بر كشورهاى فقير جهان فشار وارد نساخته است.
بيش از همه، سياست هاى
كشاورزى سازمان تجارت جهانى بود كه در ده سال گذشته مخالفت كشورهاى فقير و سازمان هاى غير
دولتى غرب را برانگيخت. از ديد مخالفان روند جهانى گردانى، سازمان تجارت جهانى، تحت سلطه
كشورهاى ثروتمند شمال به ويژه ايالات متحده آمريكا و اتحاديه اروپا است و اين كشورها با
تامين يارانه هاى سخاوتمندانه براى كشاورزان خود، سبب شده اند كه مواد غذائى ارزان غرب
بازارهاى كشورهاى در حال توسعه را پر كند. اين امر، موجوديت كشاورزان را در كشورهاى فقير به
خطر انداخته است.
از ديد سازمان هاى غير
دولتى مخالف روند جهانى گردانى، سازمان تجارت جهانى، در زمينه خصوصى سازى خدمات عمومى نيز،
اغلب كشورهاى فقير را مورد تبعيض قرار داده است. مشخص ترين وجه اين تبعيض را، مخالفان، در
خصوصى سازى تامين آب كشورهاى جهان سوم پى گرفته اند. با اين همه، از ديد سازمان هاى غير
دولتى، كشورهاى ثروتمند شمال، در چارچوب پيمان هاى دو جانبه، تبعيض هاى بزرگترى را در مورد
كشورهاى فقير جنوب اعمال كرده اند. اين امر را، سرويس كمك هاى عمرانى كليساى پروتستان آلمان
نيز، كه از سال ها پيش فعاليت هاى سازمان تجارت جهانى را با موضعى انتقادى تحت نظر گرفته،
مورد تاكيد قرار مى دهد. آيا مخالفان روند جهانى گردانى ده سال هدفى غلط را تعقيب كرده اند؟
ميشائيل فراين، از
همكاران سرويس كمك هاى عمرانى كليساى پروتستان آلمان، در پاسخ به اين پرسش مى گويد:
O- Ton Deut. Frein:
” من فكر مى كنم كه
سازمان هاى غير دولتى به شدت دقت خود را روى سازمان تجارت جهانى متمركز كردند و دست كم تا
كانكون به پيمان هاى دوجانبه كم يا زياد بى توجه ماندند”.
فراين مى افزايد:
”اتحاديه اروپا و ايالات متحده آمريكا كوشيده اند آنچه را نتوانستند در مكزيكو اعمال كنند،
از طريق پيمان هاى دوجانبه پيش ببرند”. به عنوان نمونه، در كانكون كشورهاى در حال توسعه
توانستند از مذاكره بر سر پيمانى جلوگيرى كنند كه به موجب آن حق بسيار زيادى براى سرمايه
گذاران خارجى در كشورهاى جنوب تامين مى شد. اما اتحاديه اروپا، با جسارت، امتيازات گسترده
ترى را در پيمان هاى دوجانبه با كشورهاى آفريقائى، كاريبيك و سواحل پاسيفيك كسب كرده است.
ميشائيل فراين مى گويد:
O-Ton. Deut: Frein
” كشورها توانستند در
سازمان تجارت جهانى از خود در برابر يك مشكل دفاع كنند، اما بعدا در سطح ديگرى مجبور به
معامله بر سر آن شدند”.
يك نمونه ديگر: كشورهاى
در حال توسعه در كانكون توانستند در برابر پيمانى كه قرار بود به وسيله آن خدمات عمومى
خصوصى سازى و مشمول مقررات بين المللى شوند، از خود دفاع كنند. اما اتحاديه اروپا، در
آينده، هنگام شركت در مناقصه هاى بين المللى كشورهاى عضو ”پيمان مركوسور” نسبت به رقباى
خود حق تقدم خواهد داشت. اين امتياز، از طريق مذاكرات دوجانبه با كشورهاى آمريكاى لاتين،
براى اتحاديه اروپا تامين شده است.
با توجه به اين واقعيت
ها، سازمان هاى غير دولتى مخالف روند جهانى گردانى تصميم گرفته اند در آينده اعتراضات خود
را تنها روى فعاليت هاى سازمان تجارت جهانى متمركز نكنند، بلكه پيمان هاى دوجانبه ميان
كشورهاى ثروتمند و فقير را نيز هدف قرار دهند. نشست وزيران سازمان تجارت جهانى كه در سال
۲۰۰۱
در دوهه تشكيل شد، وعده داد كه با در نظر گرفتن منافع كشورهاى فقير، روند خصوصى سازى جهانى
را اصلاح كند. اما به اين وعده تاكنون عمل نشده است.
|
