|
چالشها و
رویدادهای جنبش کارگران و مزدبگیران در آبان ماه
زینت میرهاشمی
طی ماه گذشته اعتراضهای
کارگری پیرامون طرح خارج کردن کارگران قراردادی از شمول قانون کار و تامین اجتماعی که قرار
است در مجلس هفتم رژیم به بحث گذارده شود، اعتراض به عدم پرداخت چند ماه حقوق و بللاتکلیفی
و ناامنی کار به صورت گسترده ای جریان داشته است.
در فرایند واگذاری بخشهای
تولیدی به بخش خصوصی (وابستگان حکومتی)، بحران، رکود در بخشهای واگذار شده، بیکاری و
ناامنی، گسترده تر شده و دامنه فقر و نابرابری و تبعیض را افزایش داده است.
داده های آماری سازمان
مدیریت از وضع اقتصادی کشور حاکی از آن است که قریب 12 میلیون نفر از جامعه در حدود خط فقر
یا پایین تر از خط فقر هستند. این آمار رسمی بدون شک شامل فقر پنهان موجود در جامعه نمی
شود. کارگران و مزدبگیران که با قراردادهای موقت و فصلی و با حقوقهای پایین و یا چند شغله
ادامه حیات می دهند، جبهه فقر را گسترش می دهند.
روز دوشنبه، دیرباز، عضو
کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، در گفتگویی با ایسنا گوشه کوچکی از اقتصاد بیمار موجود را
افشا می کند. وی می گوید «54 در صد اقتصاد ایران غیر رسمی است که معادل 8/11 میلیارد دلار
قاچاق کالا در کشور است در حالی که این عدد در کشورهای پیشرفته به 3 در صد می رسد.» با توجه
به این که رانتخوران، اقازاده ها و نورچشمیها مثل هزارپا در بخشهای اقتصاد رسمی چنگ انداخته
اند و این 54 در صد هم بدون شک از کانالهای همین وابستگان می چرخد، بیماری اقتصاد ایران با
گسترده شدن این طیفها مسری تر خواهد شد. اثرات این اقتصاد بیمار به طور مستقیم بر شانه های
زحمکشان، کارگران و مزدبگیران سنگینی می کند. از جمله نتایج آن، افزیش فقر، فحشا و شمار
بیشتر کودکان کار و کودکان فقر خواهد بود.
کارگران در اعتراضهایشان
چشم انداز خراب شدن وضعیت معاش خود با توجه به لاغرتر کردن قانون کار را تصویر می کنند.
خارج شدن کارگاههایی که 10 کارکن کمتر دارند از شمول قانون کار، با توجه به شمار زیاد
کارگاههای کوجک و خرد در ایران، صدمه زیادی به کارگران و مزدبگیران این واحدها زده است.
خصوصی سازی بدون تامین امنیت کار و لاغر شدن واحدهای تولیدی از جهت نیروی کار به نفع
واحدهای تجاری، از جمله مواردی است که شرایط کار را مورد تهدید جدی قرار داده است.
تلفات جانی در محیط کار
ناشی از عدم بهداشت و ایمنی وسایل کار مواردی است که به طور مرتب در واحدهای تولیدی در
ایران به ویژه در واحدهای کوچک که شامل قانون کار نمی شوند، در حال اتفاق افتادن است. اما
در ماه گذشته با انعکاس خبر تکان دهنده ای از این گونه، گوشه کوچکی از استثماری که بر
جوانان و کودکان کار در ایران اعمال می شود، بر ملا شد. این خبر نشان از فاجعه ای است که در
محیط کار و در میان فقیرترین کارگران اتفاق می افتد. محرومانی که حتا هزینه پیگیری آنچه که
بر آنان رفته است را ندارند. در خبرها امده بود که: 15 کودک در یک کارگاه زیرزمینی فلج
شدند.
بر اساس گزارش خبرگزاری
مهر و نیز اعتماد 17 آبان، در یک کارگاه کفش در منطقه اکبر آباد، 30 کارگر جوان و نوجوان
مشغول به کار بودند که تا کنون 12 نفر آنها به بیماری فلج مبتلا شده اند و یک سال است که
خانه نشین شده اند. این کارخانه در شهر نسیم از شهرهای نزدیک رباط کریم است. این منطقه از
مناطق محروم است و کارگرانی که مبتلا به این بیماری شده اند امکان به دست آوردن سلامتی و
دادخواهی از این شرکت را هم ندارند.
جمهوری اسلامی با زیر پا
گذاشتن حقوق کار، زندگی کارگران را به تباهی کشیده است. مبارزه کارگران ایران برای حق
اعتصاب، حق ایجاد تشکلهای مستقل کارگری و حق برخورداری از تامین اجتماعی همچنان ادامه خواهد
یافت و باید از آن حمایت کرد.
در زیر شماری از اعتراضها
و مشکلات و چالشهای کارگران و مزدبگیران را اشاره می کنیم.
اعتراضها
کارگران شرکت چینی سازی
«هیس ابهر» که مدتهاست در بلاتکلیفی به سر می برند اقدام به اعتراض نمودند.
کارگران این شرکت روز
چهارشنبه 6 آبان دست به تجمع اعتراضی در مقابل ساختمان فرمانداری زدند. کارکنان این واحد
تولید به 500 نفر می رسند که تاکنون به علت بلاتکلیفی، از بیمه بیکاری هم محروم بوده اند.
کارکنان خدماتی دانشگاه
تربیت معلم روز شنبه 9آبان، دست به یک همایش اعتراضی زدند. بر اساس گزارش ایسنا 9 آبان،
این کارکنان به عدم پرداخت اضافه کار و تعویق در پرداخت حق الزحمه خود اعتراض کردند.
80 نفر از کارگران شرکت
زادیتور «آرمکو» روز یکشنبه 10آبان، در اعتراض به افزایش ساعت کار بدون اضافه شدن حقوق و
نیز تبعیض دست به تجمع اعتراضی در مقابل فرمانداری ساوه زدند.
کارگران معترض در گفتگو با
ایلنا 10 آبان، گفتند «کارفرمای رادیاتور آرمکو با تنظیم قرارداد جدید، ساعت کار را یک ساعت
افزایش داده و زمان صرف صبحانه، نهار و نماز را حذف کرده است.»
کارگران کشت و صنعت کارون
شوشتر دست به یک راهپیمایی اعتراضی زدند. این کارگران روز یکشنبه 10 آبان از محل کار واقع
در مزارع نیشکر به سمت شوشتر راهپیمایی خود را آغاز کردند. به گزارش ایلنا 10آبان، «این
کارگران پس از 8 کیلومتر راهپیمایی، توسط نیروی انتظامی متوقف شده و در همان محل تجمع
کردند.»
به گزارش همین منبع، خواست
کارگران منظور کردن شغل آنها در لیست مشاغل سخت و زیان آور بوده و قصد داشتند که بعد از
راهپیمایی به تجمع در برابر اداره کار و شعبه تامین اجتماعی شوشتر بپردازند.
یکشنبه 10 آبان، 600 نفر
از دست فروشان اهواز دست به تظاهرات زدند. این اعتراض به دنبال اجرای طرح جمع آوری دست
فروشان صورت گرفته است. بر اساس گزارش ایلنا 11 آبان، دست فروشان می گفتند که «چرا پیش از
اجرای این طرح، هیچ مکان مشخصی برای امرار معاش آنها در نظر گرفته نشده است.»
کارگران کارخانه چینی مهدی
یزد از روز شنبه 9 آبان دست به اعتصاب زدند. این کارگران مدت 8 ماه است که حقوقشان پرداخت
نشده است. خبرگزاری ایسنا سه شنبه 12 آبان، ضمن اعلام خبر سومین روز اعتصاب گزارش می کند که
کارگران اعتصابی 5 نفر از اعضای هیأت مدیره را در داخل کارخانه نگاه داشته اند تا جواب
نهایی راجع به حقوق خود را دریافت کنند.
گروگانها بعد از 5 روز،
توسط ماموران اطلاعات آزاد شدند.
کارگران کارخانه «ذوب روی»
جزیره قشم در استان هرمزگان، روز پنجشنبه 14 آبان دست از کار کشیدند. این کارگران در اعتراض
به افزایش ساعات کار و اضافه کاری در برابر دستمزد ناچیز و برنامه ها و سیاستهای مدیریت این
واحد تولیدی دست از کار کشیدند. تعدادی از کارگران در گفتگو با ایلنا 15 آبان بیان کردند که
«مدیریت کارخانه، نیروهای با سابقه را بدون پرداخت حقوق متعلقه، تعدیل کرده و بستگان خود را
به جای آنان به کار گماشته است.»
حسن ناظمی مدیر کارخانه در
برابر اعتراض کارگران گفته است که او هیچ نگرانی ندارد «چیزی که در منطقه زیاد یافت می شود
کارگر است.»
کارگران کارخانه «آذرخش
شاهرود» در اعتراض به عدم پرداخت حقوقشان دست به گردهمایی در مقابل اداره کار و امور
اجتماعی شاهرود زدند. فعالیت این واحد، تولید قطات خودرو است. ایلنا 16 آبان، تعداد کارگران
اعتراضی را 60 نفر اعلام کرده است. این کارگران 3 ماه حقوق دریافت نکرده اند.
کارگران شرکت ریسندگی
«ترمه آذربایجان» دست به یک حرکت اعتراضی زدند. به گزارش ایلنا 18 آبان، «اجبار مدیریت
کارخانه برای عقد قراردادهای بدون تاریخ با کارگران، وادار ساختن کارگران به اضافه کاری
بدون دستمزد، عدم پرداخت حقوق ماهیانه آنان و عدم رعایت مسائل بهداشتی در خصوص کارگران» از
جمله موارد مورد اعتراض کارگران بوده است.
کارکنان شهرداری مسجد
سلیمان در اعتراض به عدم پرداخت حقوقشان روز سه شنبه 26 آبان، در مقابل شهرداری این شهر دست
به تحصن اعتراضی زدند. این کارگران به مدت 3 ماه است ک حقوقشان را دریافت نکرده اند.
کارگران شرکت «نقش ایران»
واقع در قزوین دست به یک راهپیمایی اعتراضی زدند. ایلنا 25 آبان تعداد کارگران در راهپیمایی
را 200 نفر اعلام کرده است. این راهپیمایی اعتراضی بعد از طی مسافت 7 کیلومتر توسط نیروی
انتظامی متوقف می شود. علت اعتراض کارگران «نقش نیرو» طرح تعدیل نیرو و این که بر اساس
اجرای ماده 9 قانون بازسازی صنایع 190 کارگر این واحد در معرض اخراج قرار دارند، بود. بر
اساس گزارش همین منبع تعداد شاغلان در این شرکت 1100 نفر بوده که به دنبال سیاست تعدیل
نیرو، به 360 نفر کاهش پیدا کرده است. از این تعداد 70 نفر بازنشسته و 190 نفر دیگر در
آستانه اخراج قرار دارند.
طی روزهای 28 و 29 آبان
شاهد یک سلسله گردهمائیهای کارگران و مزدبگیران بودیم. این گردهمائیها در اعتراض به سیاست
خصوصی سازی، ناامنی کار، طرح خارج کردن کارگران قراردادی از شمول قانون کار و محرومیت
کارگران قراردادی از بیمه بیکاری صورت گرفته است. همایشهای اعتراضی نیز در چند شهر برقرار
شده است. در تهران، تجمع بزرگی در ورزشگاه کارگران برگزار شد. در شهرهای لارستان،
مازندران، ایلام و تبریز گردهمایی های مشابه برگزار شد. کارگران معترض و شرکت کننده در این
همایشها با دادن قطعنامه هایی حول موارد بالا به تجمع خود پایان دادند.
در رویدادی دیگر روز شنبه
30 آبان، دهها تن از کارگران استان چهار محال و بختیاری در شهر کرد دست به یک تجمع اعتراضی
علیه طرح اشتغال موقت بیکاران زدند.
در بخشی از این گردهمائیها
خواست حق اعتصاب از جانب کارگران مطرح شد.
اعضای خانه کارگر که نهادی
وابسته به حکومت است، ضمن آن که مجبورند با کارگران همراهی کنند، اما تلاش می کنند که
حرکتهای اعتراضی کارگران را محدود و کنترل کرده و تا حد امکان به خیابان کشیده نشوند و در
محیطهای سربسته انجام شود. برای نمونه حسین طاهر زاد دبیر اجرایی خانه کارگر سمنان در گفتگو
با ایلنا 22 ابان می گوید که« حضور کارگران در قالب یک تجمع این چنینی در انظار عمومی، باعث
سوء برداشت مردم و سوء ستفاده مخالفان قشر کارگر می شود.»
بلاتکلیفی
و بیکاری کارگران
در ادامه بحران در بخشهای
کارخانه های نساجی و بافندگی، کارخانه «فرش اکباتان» دچار بحران شده و تعطیل شده است. بر
اساس گزارش ایلنا 3 آبان، در این واحد تولیدی 800 کارگر مشغول به کار بودند که در حال حاضر
بیکار و در بلاتکلیفی به سر می برند.
بر اساس گزارش ایلنا 6
آبان، شرکت «کیوان همدان» با تکیه بر قانون نوسازی صنایع، دست به اخراج 15 کارگر خود زد.
45 نفر از کارگران کارخانه
ریسندگی و تولید نخ «ابهر بافت» در حالی که سه ماه حقوقشان پراخت نشده است از کار اخراج و
به صف بیکاران پیوستند.
شرکت «کشت و صنعت دشت خرم
دره» که در مالکیت بنیاد مستضعفان و جانبازان است، کارگران با سابقه خود را محبور به باز
خرید کردن می کند. ایلنا 13 آبان در گفتگویی با عطالله صدری دبیر خانه کارگر خرم دره گزارش
می کند که «برخی مدیران این شرکت، کارگران با سابقه 20 سال را مجبور به بازخرید می کنند.»
وی اضافه می کند که «اگر کارگری نخواهد بازخرید شود، شرایط وی را در محل کار به گونه ای سخت
می کنند که او به اجبار تن به بازخرید دهد.»
کارخانه تولید الیاف رنگ
«الوند ثابت» در همدان در آستانه تعطیلی قرار دارد. بر اساس گزارش ایلنا 24 آبان، این
کارخانه در سال گذشته به بخش خصوصی واگذار شده به دلیل واردات قاچاق، رو به ورشکستگی و
تعطیلی پیش می رود.
به دنبال واگذاری کارخانه
«فرش غرب» به
بخض خصوصی، 800 کارگر این کارخانه به 300 نفر کاهش پیدا کرده است. بر اساس گزارش ایلنا 26
آبان، این کارخانه در حالی که میلیاردها به سازمان تامین اجتماعی مقروض است، به بخش خصوصی
واگذار می شود.
عدم پرداخت حقوق
کارگران کارخانه «بهمن
پلاستیک» به مدت 5 ماه است حقوقشان را دریافت نکرده اند. این کارخانه در سال 1369 به بخش
خصوصی واگذار شد. بر اساس گزارش ایلنا 5 آبان، بعد از بحرانی شدن تولید، مدیر کارخانه
کارگران را بدون حقوق رها کرده و خود متواری شده است.
کارگران کارخانه خرم به
مدت 3 ماه است حقوقشان را دریافت نکرده اند. این کارگران با قراردادهای سه ماهه مشغول به
کار شده اند و در صورت اعتراض به شرایط موجود از کار اخراج خواهند شد. 8 نفر از این کارگران
به دلیل اعتراض به عدم دریافت حفوفشان تا کنون از کار اخراج شده اند.
محمد تقی جعغر بیگلو در
گفتگو با ایلنا 4 آبان در این مورد گفت: «قراردادهای این کارخانه به صورت 3 ماه و با تعهد
این که هیچ گونه اعتراضی نسبت به نحوه پرداخت حقوق نباشد و هر وقت کارفرما صلاح بداند اخراج
شوند، بسته می شود.» وی اضافه کرد «8 نفر از کارگران به دلیل اعتراض به پرداخت نشدن حقوق،
از کار اخراج و به آنها تهمت اخلالگر زده اند و مدیران کارخانه آنها را به کلانتری اعزام و
پرونده آنان به دادگاه فرستاده شد.»
280 کارگر شرکت «چوب و فلز
اردگان» به مدت چندین ماه است حقوقشان را دریافت نکرده اند.
بیش از 110 نفر از کارگران
شرکت «گوهر کوه» واقع در استان سیستان و بلوچستان شهرستان خاش به مدت 4 ماه است حقوقشان را
دریافت نکرده اند.
بر اساس گزارش ایلنا 8
آبان، کارگران شرکت پیمانکاری «قزل دشت مغان» به مدت 4 ماه است حقوقی دریافت نکرده اند.
کارگران ریسندگی و بافندگی
زابل، به مدت 4 ماه حقوقشان را دریافت نکرده اند. قربانعلی میر شکار دبیر اجرایی خانه کارگر
زاهدان، در گفتگو با ایلنا 9 آبان گفت کارخانه های نساجی کشور به دلیل هجوم پارچه های خارجی
با کمبود نقدینگی مواجه شده اند و به سمت رکود و تعطیلی کشیده می شوند.
کارگران شرکت «اسپارک
ماشین تول» به مدت 7 ماه است حقوقشان را دریافت نکرده اند.
بر اساس گزارش ایسنا 10
آبان، در حال حاضر فعالیت این واحد تولیدی از 70 هزار به 30 هزار دستگاه کاهش پیدا کرده
است.
کارگران قراردادی در حالی
که هیچ حمایت قانونی را پشت خود ندارند مورد شدیدترین شکل استثمار قرار می گیرند. 420 نفر
از کارگران قراردادی شرکت«راه سازی دناره ساز» ، 310 کارگر «جهان کوثر»، 110 کارگر «راه
سازی پاز» و 74 کارگر «عمران و تولید نیرو» ماههاست که حقوقشان پرداخت نشده است.
قربانعلی میرشکار دبیر
خانه کارگر زاهدان در گفتگو با ایلنا 12 آبان در مورد شهرستان نیک شهر که کارگران پیمانی در
این واحدها کار می کنند می گوید «شهرستان «نیک شهر» از محروم ترین نقاط کشور است و ساکنین
آن از حداقل امکانات رفاهی نیز برخوردار نیستند.»
کارگران
شرکت تولیدی «نختاز گیلان» به مدت 7 ماه است حقوقشان پرداخت نشده است.
کلیه کارخانه های قیرسازی
زیر مجموعه شرکت ملی به بخش خصوصی واگذار شدند. بر اساس گزارش ایسنا 10 آبان، با اجرای
سیاست خصوصی سازی در شرکتهای تابع وزارت نفت، کارخانه های قیرسازی در پالایشگاهها به جز
پالایشگاه آبادان بندرعباس ، به سه شرکت خصوصی واگذار شده است.
بر اساس همین گزارش،
واگذاری کارخانه های قیرسازی در ازای پرداخت بدهیهای دولت به سازمان تامین اجتماعی و صندوق
بازشستگی صورت گرفته است. در آینده ای نزدیک شاهد اخراج و بیکاری بخش عظیمی از این واحد
تولیدی خواهیم بود.
صدمات جانی به کارگران
بر اساس گزارش ایلنا 5
آبان، اسکندر شکیبایی در زیرزمین خانه اش خود را به دار آویخت. وی 48 سال سن داشت و کارگر
کارخانه سعادت نساجان یزد بوده و به مدت 15 ماه کار خود را در این کارخانه از دست داده بود.
سیاست تعدیل نیرو در این واحد تولیدی شامل حال وی شده و امکان دست نیافتن مجدد به کار این
کارگر را با وضیت معیشتی نابسامانی روبرو کرده بود.
قبلا دو نفر از کارگران
این واحد تولیدی به نامهای محمد جامعه و حسین شیخ زده به خاظر شرایط مشابه کاری، دست به
خودکشی زده بودند.
یکی از کارگران کارخانه
های ریخته گری «ماشین سازی تبریز» در حین کار جان خود را از دست داد. بر اساس گزارش ایلنا 6
آبان، جواد یحیوی روز 29 مهر ماه در هنگام کار بر اثر قرار گرفتن روی نوار نقاله جان باخته
است. این گونه حوادث ناشی از ناامنی وسایل کار و شرایط کار است که به دلیل فرسودگی ابزارهای
تولیدی و گرفتار شدن به بحران، جان کارگران را می گیرد.
روز
شنبه 23 آبان، به دنبال انفجار در معدن ذغال سنگ در شهرستان نور، تعدادی از کارگران زخمی و
کشته شدند. بر اساس گزارش بی بی سی شنبه 23 آبان «در معدن ذغال سنگ روستای «طرم واز تنگه»
از توابع چمستان نور در استان مازندران در شمال ایران رخ داد، دست کم شش تن از کارگران این
معدن جان خود را از دست دادند و دو کارگر دیگر به شدت زخمی شدند.
Zinat_mirhashemi@yahoo.fr
|
