|
بم فراموش شده
منبع:
زونتاگز سايتونگ، هفته نامه سوئيسى، ترجمه: فاطمه خالقى: شرق-
دوشنبه
4 آبان 1383 – 25 اكتبر 2004
در حالى كه حدود ده ماه از
وقوع زلزله اى مهيب در شهر بم مى گذرد، اوضاع در اين شهر از هر زمانى، نااميدكننده تر است.
بدترين موضوع، يادآورى خاطرات گذشته است. امان الله هاشمى با همسايگان خود در برابر يك چادر
نشسته و در حال نوشيدن چاى است. هاشمى با دست خود ويرانه هاى ناشى از زمين لرزه را نشان مى
دهد. او از زمان وقوع زمين لرزه صحبت مى كند كه از خانواده سى نفرى اش فقط پنج نفر جان سالم
به دربرده اند. يك پنجم از جمعيت
۱۲۰
هزار نفرى بم در اين زمين لرزه جان خود را از دست دادند. به گفته مسئولان سازمان هاى
امدادرسانى خارجى، ۸۰
هزار نفر از مردم شهر بم همچنان در خيابان ها زندگى مى كنند. حتى يك خانه از
۲۰
هزار خانه ويران شده در اين شهر، ساخته نشده است.
در بم هرج و مرج حاكم است.
هيچ كس در حال صاف كردن آوارها در اين شهر نيست. در كنار خيابان ها و خانه هاى ويران شده،
چادرها در كنار يكديگر قرار دارند كه با طناب و يا سنگ مستحكم شده اند. ساكنان اين چادرها
فقط وسائلى دارند كه توانسته اند پس از وقوع زمين لرزه از زير آوار منازل خود بيرون آورند.
شب ها كه كمى هوا خنك تر مى شود، مردم در بيرون چادرها جمع مى شوند و بچه ها نيز در ويرانه
ها سرگرم بازى مى شوند. اينكه هاشمى و خانواده او روزى صاحب سرپناهى در اين شهر شوند، شايد
سال ها طول بكشد. اكثر بى خانمان شدگان در بم اميدى ندارند كه تا فصل آغاز سرما، سقفى بالاى
سر خود داشته باشند. اين امر در ماه مارس گذشته باعث اعتراض مردم در اين شهر شد. آن زمان
مردم به دليل اينكه مى خواستند آنها را به مكان هاى ديگرى منتقل كنند، دست به اعتراض زدند.
مسئولان در اطراف شهر بم
۱۲۰۰
باب خانه هاى كانتينرى را ايجاد كرده اند. يكى از اين مجموعه ساختمانى پيش ساخته به نام رجا
استان است كه با سيم خاردار از مناطق بيرون جدا شده است. در حالى كه در وسط روز دماى گرما
در اين شهر به ۴۴
درجه بالاى صفر مى رسد، حتى يك نفر حاضر نشده است كه به اين خانه ها برود. همه اين خانه ها
خالى از سكنه هستند. اين پروژه كه از سوى استاندارى كرمان اجرا شده است و
۹
ميليون فرانك هزينه در برداشته اما استفاده نمى شود.
حتى در مجموعه هاى شهرى نيز
كه ايجاده شده اند كسى زندگى نمى كند. يكى از اين مجموعه ها، مجموعه اى به نام سيناست كه
شامل ۳۶۰
باب خانه پيش ساخته است و ۶/۱
ميليون فرانك هزينه در برداشته و سوئيس نيز با
۱۳۰
هزار فرانك در آن سهيم بوده است. نماينده دفتر همكارى هاى توسعه عمرانى سوئيس در محل نيز در
هماهنگى اين پروژه شركت داشته است. پروژه سينا نيز يك پروژه اشتباه بوده زيرا همه خانه هاى
آن خالى از سكنه بوده و هيچ كس حاضر نيست در آنجا سكونت كند. مردم بم حاضر هستند در كنار
خيابان ها زندگى كنند ولى به خانه هاى كانتينرى نروند. اين امر دلايل مختلفى دارد. خيلى ها
از ترس دزدان به اين خانه ها نمى روند زيرا خارج از محدوده شهر قرار دارند. برخى نيز حاضر
نيستند به اين خانه ها بروند زيرا ماندن آنها در شهر برايشان امكان كار را بهتر مى كند. يك
پيرمرد مى گويد كه من مى خواهم در جايى زندگى كنم كه اعضاى خانواده ام را در آنجا از دست
داده ام.
وضعيت در بم بسيار ناراحت
كننده است. مردم اين شهر احساس مى كنند كه مورد توجه قرار نمى گيرند و از سوى جهان خارج نيز
تنها گذاشته شده اند. بسيارى از سازمان هاى امدادى خارجى در اين ميان شهر را ترك كرده اند.
آنها بر اين عقيده اند كه ماموريتشان در اين شهر پايان يافته و برخى نيز تحمل هواى گرم اين
شهر را نداشته اند. در تابستان دماى هوا در اين شهر به
۵۵
درجه بالاى صفر مى رسد. ناتالى چارد نماينده يك سازمان امدادى سوئيس مى گويد تازه وضعيت
حساس در بم شروع شده است. اين سازمان براى كودكانى در اين شهر كار مى كند كه دچار مشكلات
دردآورى شده اند. اين خانم مى گويد كه وضع مردم در بم امروز خيلى بدتر از روزهاى اول وقوع
زمين لرزه است. اكثر مردم اين شهر به جاى آنكه به فكر آينده باشند، كماكان به وضعيت دردناك
گذشته فكر مى كنند. با وجود آنكه حدود نه ماه از وقوع اين فاجعه عظيم سپرى شده است، به محض
اينكه از آن صحبت مى شود، اشك همه سرازير مى شود. وى مى افزايد كه سازمان او كماكان به كمك
رسانى در محل مشغول است ولى در قضيه بازسازى كارى نمى تواند بكند. همچنين مقامات ايران نيز
كار ما را آسانتر نمى كنند. آنها اقامت هاى كوتاه مدت به ما مى دهند و هر بار براى تمديد آن
بايد مدت ها در استاندارى كرمان در رفت وآمد باشيم.
هر سازمان خارجى كه بخواهد
در بازسازى مجموعه مسكونى كارى بكند بايد از وزارت مسكن در تهران مجوز بگيرد. در اين
وزارتخانه برنامه بازسازى بم در دست بررسى است. مقامات اين وزارتخانه از ساخت خانه هاى
مقاوم در برابر زمين لرزه در اين شهر صحبت مى كنند ولى آنها تا كنون حتى نتوانسته اند در
باره يك پروژه نيز توافق كنند. سازمان هاى امدادرسان خارجى، سه برنامه را در اين زمينه
پيشنهاد كرده اند. ساده ترين و ارزان ترين پروژه ها را هندى ها و ژاپنى ها داده اند. آنها
پيشنهاد كرده اند كه خانه ها با آجر و زيربناى آهنى ساخته شود. كاريتاس سوئيس پيشنهاد ساخت
خانه هاى آهنى بتونى را داده است. دفتر كمك هاى توسعه عمرانى سوئيس نيز خواهان ساخت خانه
هاى آهنى بتونى است كه البته ابزار آن بايد در داخل تهيه شود. اين در حاليست كه وزارت مسكن
ايران مى خواهد خانه هاى پيش ساخته صنعتى را در آنجا بنا كند. كارشناسان خارجى امور زلزله
بر اين عقيده اند خانه هايى كه بنياد مسكن قصد دارد در بم بسازد، در برابر زمين لرزه مقاوم
نيستند.
بحث در باره ساخت خانه هاى
مقاوم در بم به قدرى كهنه شده كه كارشناسان ژاپنى را عصبانى كرده و آنها اين شهر را ترك
كرده اند. نماينده سوئيس در اين شهر ديپلماتيك تر برخورد كرده و مى گويد كاركردن در ايران
چندان آسان نيست. اندكى پس از وقوع زمين لرزه در بم، سازمان هاى بين المللى قول ارائه كمك
هاى مالى عظيمى را دادند ولى اينكه اين پول ها پرداخت شده يا خير را هيچ كس نمى داند.
همچنين امروز هيچ كس در ايران نمى تواند بگويد كه كمك هاى ضرورى اوليه در بم چه ميزان بوده
است. شش كشور حاشيه خليج فارس قول بالاترين ميزان كمك مالى را داده بودند. آنها گفته بودند
كه پانصد ميليون فرانك به ايران خواهند داد. يك مقام مسئول در زمينه بازسازى بم مى گويد تا
كنون هيچ كس اين پول ها را نديده است. وى مى گويد فقط
۹
ميليون فرانك به حساب ويژه دولت براى زلزله بم واريز شده است. اين پول ها براى بازسازى بم
كافى نيست زيرا بازسازى بم، نياز به
۷/۱ ميليارد
فرانك دارد.
همچنين مسئولان شهر بم پنج
ماه پيش قول كمك
۲۵۰۰
فرانكى به هر يك از خانواده هاى زلزله زده بم را داده بودند. اينك مقامات مزبور مى گويند كه
اين مبلغ را مى توانند به عنوان وام به آنها بدهند. اين امر براى امان الله هاشمى كه پيش از
وقوع زمين لرزه يك مغازه عكاسى در اين شهر داشت، شكست ديگرى است. او اينك روياى بازگشايى
مغازه خود را بايد به فراموشى بسپارد.
|
