شانزدهمين سالگرد اعدام‌های سال 67: اميدواری يکی از بازماندگان قربانيان به پيگيری پرونده اعدامها
جمعه 6 شهريور 1383 – 27 اوت 2004
امروز برخي از بازماندگان شماري از اعدام شدگان تابستان 1367 مانند 15 سال گذشته و مطابق قرار هر ساله در گورستان خاوران گرد آمدند و ياد عزيزان خود را گرامي داشتند. در حالي که آيت الله حسينعلي منتظري در خاطرات خود به نقل از مراجع قضايي وقت، رقم اعداميان را در ماه اول اعدامها تا 3800 نفر برآورد مي کند، در فهرست نام اعداميان که فعالان پيگير پرونده در خارج از ايران ارائه داده اند، بيش از پنج هزار نام ديده مي شود. جعفر بهکيش مقيم تورانتو دو برادر خود را در جريان اعدامهاي سال 1367 و سه خواهر و برادر خود را در اعدامهاي پيشين در دهه شصت از دست داده است. وي به راديو فردا مي گويد: حاصل تلاش بازماندگان اعداميان 1367 در سال گذشته براي پيگيري پرونده اعدامها مثبت بوده است.
نيما تمدن (راديو فردا): امروز جمعه ششم شهريورماه شماري از خانواده هاي اعدام شدگان تابستان سال 1367 در گورستان خاوران، واقع در 20 کيلومتري تهران در مسير جاده خراسان گرد آمدند و در شانزدهمين سال اين اعدامها در مراسم يادبود عزيزان خود شرکت کردند. همکارم اميرمصدق کاتوزيان در گزارشي در اين باره با يکي از بستگان اين اعداميان که دو برادر خود را در اعدامهاي تابستان 67 و يک خواهر و دو برادر ديگرش را در اعدامهاي پيش از آن، يعني نيمه نخست دهه شصت از دست داده گفتگو کرده است.
اميرمصدق کاتوزيان (راديو فردا): امروز برخي از بازماندگان شماري از اعدام شدگان تابستان 1367 مانند پانزده سال گذشته و مطابق قرار هر ساله در اولين جمعه اي که در فاصله پنجم تا پانزدهم شهريور واقع مي شود، در گورستان خاوران گرد آمدند و ياد عزيزان خود را گرامي داشتند. بر اساس اسناد موجود و گزارشهاي نهادهاي جهاني مدافع حقوق بشر، از اوايل مرداد تا اوايل پاييز 1367 چند هزار تن از زندانيان در زندانهاي ايران در پي محاکمه هاي سريع و انقلابي و بدون داشتن وکيل، در حالي اعدام شدند که اکثرا يا در شرف آزادي بودند يا دوره محکوميت خود را سپري مي کردند.
در حالي که آيت الله حسينعلي منتظري جانشين برکنار شده آيت الله روح الله خميني، بنيانگذار جمهوري اسلامي ايران، در خاطرات خود به نقل از مراجع قضايي وقت، رقم اعداميان را در ماه اول اعدامها تا 3800 نفر برآورد مي کند، در فهرست نام اعداميان که فعالان پيگير پرونده در خارج از ايران ارائه داده اند، بيش از پنج هزار نام ديده مي شود، پاره اي از تشکلهاي سياسي شمار اين اعداميان را تا 15 هزار تن برآورد مي کنند و نهادهاي مدافع حقوق بشر مي گويند تا زماني که دادگاهي براي کشف حقيقت ماجرا تشکيل نشود، نمي توان آمار دقيقي از تعداد اعداميان سال 1367 به دست داد و تنها مي توان گفت که اکثر آنان از اعضا و هواداران سازمان مجاهدين خلق و بقيه، شماري ديگر از اعضا و هواداران تشکلهاي چپ اعم از رگه هاي گوناگون فداييان، پيکار و ديگر تشکلات مارکسيست لنينيست و مائوئيست و حزب توده بودند.
جعفر بهکيش مقيم تورانتو، يک برادر خود را که در شرف آزادي بود و يک برادر ديگر خود را که دوره محکوميتش را مي گذراند، در جريان اعدامهاي سال 1367 و يک خواهر و دو برادر ديگر خود را در اعدامهاي دهه 60 تا 67 از دست داده است. وي مي گويد: حاصل تلاش بازماندگان اعداميان 1367 در سال گذشته، براي پيگيري پرونده اعدامها مثبت بوده است.
جعفر بهکيش: من فکر مي کنم اتفاق مهمي که امسال افتاد، اين بود که نشان داده شد که اگر تلاشهاي کافي انجام بشود، امکان اين که ما شکايات خودمان را به سيستم قضايي تسليم کنيم وجود دارد، نشانه اش هم پرونده خانم زهرا کاظمي بود که تحت فشارهاي هم داخلي و هم بين المللي، سيستم قضايي مجبور شد که اين شکايت را بپذيرد و آن را بررسي کند و هنوز هم عليرغم تمايلش به اين که اين پرونده را سر و تهش را هم بياورد، نتوانسته اين کار را بکند و من فکر مي کنم يک دستاورد مهم است و احتمالا ما در سالهاي آينده بيشتر روي اين نکته متمرکز بشويم که فشار بين المللي را روي سيستم قضايي ايران افزايش دهيم که شکايت خانواده و ما را هم بپذيرد. مساله وکالت به يک مساله جدي در ايران تبديل شده. اين نکته تقويت بيشتري شده است به خاطر نوبلي که خانم عبادي به دست آوردند. من فکر مي کنم که در واقع امر، براي طرح شکايت در سيستم قضايي وجود وکلايي که حاضر باشند وکالت ما را بپذيرند اهميت زيادي دارد و به نظر مي رسد که ما مي توانيم اين وکلا را امروز پيدا کنيم و اين وکلا از حمايتهاي لازم هم برخوردار باشند که نگران آينده و حتي زندگي خودشان نباشند و بتوانند اين پرونده را بپذيرند.