گزارشى از برگزارى كنفرانس «نقش زنان در آينده افغانستان»
شيرين جزايرى- راديو آلمان: پنج شنبه 25 تير 1383- 15 ژوئيه 2004
به منظور تبادل نظر و يافتن راه هاى عملى كمك به بهبود وضعيت زنان در افغانستان، از تاريخ نهم تا دوازده جولاى سال ۲۰۰۴ ميلادى مطابق با ۱۹ تا ۲۲ تير ماه كنفرانسى از طرف «بنياد كار اجتماعى زنان آلمان و افغانى» ، با شركت بيش از ۶۷ زن افغانى و همينطور نمايندگانى از وزارت توسعه و همكارى هاى اقتصادى كشور آلمان، سازمان مديكا موندياله، كه سازمان زنان آلمانى براى كمك رسانى به وضعيت زنان در مناطق جنگى و آسيب ديده است، و همينطور بنياد فريدريش ابرت در شهر بن آلمان تشكيل شد.
اين زنان از شهرها و كشورهاى مختلف اروپايى از جمله از آلمان، فرانسه، جمهورى چك، هلند و همچنين از افغانستان در اين كنفرانس شركت كرده بودند. خانم نبيله كريمى مدير مسئول اين بنياد و دكتر سيما نجيبى عضو هيئت مديره و همچنين خانم مرضيه باسل حقوقدان افغانى مقيم كابل، درباره اهداف و نتايج اين كنفرانس و همچنين مشكلات عمده و وضعيت فعلى زنان افغانستان در گفتگويى با راديو دويچه وله نظرات خود را ابراز كرده اند.
شرايط بسيار سخت اقتصادى و اجتماعى، فقر، گرسنگى، عدم امنيت، اعمال خشونت درخانه و اجتماع عليه زنان، نبودن امكانات تعليم و تربيت بخصوص براى دختران، وجود سنت هاى دست و پا گير، تجاوز، ازدواج هاى زودرس و اجبارى دختران و نداشتن آگاهى به حقوق خود از جمله مشكلات عمده زنان افغانى اند.
خانم نبيله كريمى رئيس هيئت مديره «بنياد كار اجتماعى زنان آلمان و افغانى» درباره كار اين بنياد مى گويد: «اين بنياد از دو سال پيش تشكيل شده است. اما تمام زنانى كه با اين بنياد فعاليت مى كنند از سالها قبل براى حقوق زنان افغان و براى ايجاد و روند تكامل دموكراسى در افغانستان فعاليت مى كنند و پروژه هاى زيادى را تا بحال پيش برده اند. از دو سال پيش به اين طرف، گروه هاى مختلف با هم يكى شده و ما با هدف معينى كارمان را پيش مى بريم. در زمينه كار در امور خيريه گروه هاى زيادى فعالند اما خلاء گروهى كه در زمينه سياسى و حقوقى زنان فعاليت كند، به چشم مى خورد. گروهى كه از يك طرف با ابراز نظرات خود درباره احقاق حقوق زنان و دخالت در اين امور، فشارى بر دولت افغانستان ايجاد كند و از طرف ديگر وظيفه كنترل كار براى بهبود وضعيت زنان را بر عهده داشته باشد.»
خانم دكتر سيما نجيبى عضو هيئت مديره اين بنياد درباره پروژه هاى اين سازمان چنين اظهار داشت: « ما روى پروژه هاى مشخصى تبادل نظر كرديم. از آن جمله اين پروژه ها بوجود آوردن مراكز مختلفى براى مشاوره و راهنمايى زنان در مناطق مختلف افغانستان است. در اين مراكز مى بايست علاوه بر مشاوره و راهنمايى، چگونگى و راه هاى بدست آوردن امكانات جديد، از جمله در زمينه سواد آموزى و يا تهيه وام ارزان براى سرمايه گذارى هاى كوچك به منظور تشكيل زندگى خود كفا براى زنان و غيره، معرفى گردند. مسئله مهم اين است كه حدالامكان اين مراكز توسط خود زنان اداره شوند.»
خانم كريمى درباره اهداف اين كنفرانس مى گويد: «هدف از اين كنفرانس آن بود كه ما مى خواستيم در قدم اول جمعى از زنان فعال افغان را كه در مسائل سياسى اجتماعى از سال ها پيش در كشورهاى مختلف فعاليت دارند گرد هم آوريم تا بتوانيم يك حركت بزرگتر را بخاطر تأمين حقوق زنان در افغانستان و مداخله در مسائل سياسى و اجتماعى در اين كشور انجام دهيم. مسئله دوم اين كه ما دو نماينده زن شركت كننده از افغانستان داشتيم كه با يونى فم فعاليت مى كنند. اين زنان كه خود حقوقدان و از مبارزان حقوق زنان در افغانستان هستند، از شرايط زنان افغان و بخصوص مشكلاتشان در جريان انتخابات آتى در اين كشور گزارش دادند. مسئله سوم اين كه ما مى خواستيم دو تا چهار نماينده براى شركت در جريان انتخابات آتى به افغانستان ارسال داريم. اين مسئله با توجه به تجربيات اين زنان از برگزارى انتخابات در كشورهاى اروپايى بود و متاسفانه به دليل كمبود بودجه اينكار صورت نگرفت.»
علاوه بر فعاليت هاى فعاليت هاى حقوقى اين بنياد از انجام پروژه هاى كمك رسانى به افغانستان نيز حماين مى كند. از آن جمله مى توان از پروژه عينك براى افغانستان نام برد. در ظرف يكسال اخير بيش از ۱۶۰۰۰ عينك طبى به افغانستان فرستاره شده است. در پروژه ديگرى سعى شده با كمك مالى و ايجاد دفترچه پس انداز كه از طرف افراد و موسسات خيريه اداره مى گردند، به كودكانى كه به منظور تأمين مخارج خانواده خود، مجبور به كار در خيابان ها هستند، كمك كنند و امكان راهيابى آنان را به مدارس فراهم سازند.
خانم مرضيه باسل زن حقوقدانى كه بويژه براى احقاق حقوق زنان افغانستان در كابل
فعال است، در اين باره مى گويد: «آنچه كه در اين كنفرانس براى من بسيار جالب بود
اين است كه خانم هاى افغانى با گرايشات سياسى گوناگون در اين كنفرانس شركت داشتند.
ممكن بود كه در گروه هاى متخاصم باشند ولى وقتى ابراز نظر مى كردند فقط و فقط بخاطر
بهبود وضع زنان افغانستان بود.»
خانم باسل در ارتباط با يونى فم كه بخش تازه
تأسيس از سازمان ملل متحد در افغانستان است فعاليت مى كند. او در دانشكده حقوق و
علوم سياسى كابل در رشته حقوق فارغ التحصيل شده است. خانم باسل از مهمترين مشكل
زنان افغانى چنين ياد مى كند:
« سخترين مسئله درباره تعليم و تربيت است. از همه مهمتر اين مشكل كه زنان افغانستان به حقوق خود آگاهى ندارند و تلاش جدى مى بايست صورت گيرد كه آنان با كسب تعليم و تربيت به آگاهى حقوقى دست يابند.»
او ادامه مى دهد: «وضعيت حقوقى زن افغانى زمانى بهتر مى شود كه آگاهى به حق خود بيابد. تغيير فاحشى تا ۵ سال و يا ده سال ديگر پيش نخواهد آمد. مگر اينكه ما از اساس كار را شروع كنيم و آن اينكه زنان امكان تعليم و تربيت را بيابند و موقعيت سياسى و اجتماعى و اقتصادى خود را آهسته آهسته پيش ببرد. البته اولين گام ها برداشته شده و شرايط از زمان طالبان و دو سال و يا سه سال پيش به مراتب بهبود يافته است. ولى چيزى كه زن افغان را رنج مى دهد عدم امنيت است. مسئله اى كه واقعا زندگى در افغانستان را مورد سوال قرار مى دهد. گاهى آنقدر امنيت مى باشد كه اصلا احساس نمى كنى كه مملكت جنگ زده است. اما زمانى آنقدر قلب ها به دلهره مى افتد، از اينكه مى شنوى كسى كشته شده و يا حمله اى در جايى صورت گرفته، كه تمام اميد ها به يكباره مثل آبى كه بر روى آتش ريخته شود، بر باد مى روند. احساس مى كنى باز هم به دوره هاى قبل باز گشته اى. توقع مردم افغانستان هميشه از حكومتها يشان اين بوده كه برايشان امنيت و سعادت بياورند كه با تأسف هميشه بازى خورده اند. ما اميد وار هستيم كه در سال هاى آينده شاهد امنيت سراسرى در افغانستان باشيم.»