مصاحبه با Geert van Moorter پزشک بلژيکي، در باره وضعيت بهداشتي عراق
Ralf Wurzbacher/Ulla Jelpke
JAUNGE WELT 30 ژوئن 2004
برگردان ناهيد جعفرپور
Geert van Moorter بلژيکي، پزشک متخصص بيماري هاي مناطق حاره اي و کارشناس پيشگيري هاي بهداشتي و عضو سازمان غير دولتي بلژيکي " کمک هاي پزشکي براي جهان سوم "مي باشد. وي در سال هاي گذشته چندين بار به همراه هيئت هاي حقوق بشري به عراق عظيمت نموده است که آخرين بار اين فعال صلح دوست در ماه گذشته مجددا به اين منطقه سفر نموده است تا بدينوسيله تصويري منطبق بر واقعيت را از اوضاع بهداشتي کنوني اين کشور بيابد. نتايج تحقيقات و مشاهدات گرت وان مورتر در 28 آپريل گذشته با عنوان " يک سال بعد از واقعه بغداد: عراق تا چه اندازه سالم است" علني گشت .
براي اطلاع بيشتر ميتوان به آدرس هاي زير مراجعه نمود.
www.health-now.org.Kontakt: geert.van.moorter@ skynet.be)
سئوال: شما چهار هفته پيش به عراق مسافرت نموديد، هدف شما از اين سفر چه
بود؟
جواب:ما در غالب يک آکسيون بشردوستانه دختري از عراق را به بلژيک منتقل نموديم. هيبا، دختر 14 ساله عراقي در اثر انفجار يک بمب از سوي نيروي نظامي آمريکا بر روي منطقه مسکوني بغداد، بسختي مجروح شده بود و در صورت عدم معالجه يک پاي خود را از دست مي داد. البته از يکسال پيش به اين سو با تشکر از يک تيم پزشکي سازمان ما روند بهبودي وي رضايت بخش مي باشد و براي اينکه هيبا در آينده بدون لنگيدن بتواند راه برود ما احتياج به معالجات بعدي فيزيوتراپي داشتيم که متاسفانه در عراق ممکن نبود به اين دليل ما دوباره به اينجا سفر نموديم.
سئوال: اما هيبا تنها کسي نيست که احتياج به کمک دارد.
جواب: در عراق امثال هيبا هزاران نفر مي باشند. به اين منظور ما در آخر آپريل گزارش
خود را علني نموديم. بايد توجه نمود که فرقي بزرگ ميان يک پژوهش علمي از وضعيت
بهداشت در عراق وجود دارد تا يک گزارش خبري در باره تک تک آدمها که مرتب در رسانه
ها ديده ميشود.
رسانه هاي خبري براي پژوهش ما اصلا ارزشي قائل نشدند. اما تنها مسئله هيبا باعث شد
که خبرنگاران بالاخره بفهمند موضوع چيست و بر عليه اين اوضاع اقدام کنند. اين
آکسيون دو جنبه دارد: اول اينکه به هيبا کمک شد و دوم اينکه اين مسئله توجه
افکارعمومي جهان را به کل وضعيت وحشتناک عراق جلب نمود.
سئوال: وضعيت پيشگيري هاي پزشکي در عراق اشغال شده چگونه است؟
جواب:وضعيت کنوني وحشتناک است و در عرض اين يکسال بعد از پايان رسمي جنگ ، هيچ چيزي
تغيير نکرده است. ميليون ها عراقي از يک مداواي معمولي پزشکي محروم مي باشند. کمبود
همه چيز وجود دارد. براي مثال دارو، کمک هاي اوليه ، جراحي و کمک به زخمي ها و
بيمارهاي در وضع وخيم، عدم وجود مواد بيهوشي و ابزار باندپيچي کردن ، دستگاه هاي
پزشکي ، آمپول ، تخت هاي بيمارستان، دکتر و از همه مهمتر پرستار کافي. جراحي هاي
مشکل امکان پذير نيست . بيماراني با مثلا مرض قند و آسم و فشار خون و سکته قلبي از
دست ميروند چون امکان رسيدگي به آنان نيست. تعداد قليلي که توانائي پرداخت هزينه
دارو و ساير لوازم ضروري را از بازار آزاد دارند، شانس کمي دارند البته بايد توجه
نمود که اين دارو ها به هيچ وجه استاندارد و مرغوب نمي باشند. طبق گزارش يک نماينده
يونيسف اين وضعيت بدتر هم خواهد شد. مضاف بر اينکه بايد اين مسئله را توجه نمود که
طبق نظر کارشناسان در مدت تحريم اقتصادي سازمان ملل متحد در عراق با وجود کمبود
وسائل اما بهترين سيستم پزشکي کل خاور ميانه و شرق ميانه را داشته است. اين مسئله
را من خودم از نماينده حلال احمر و رئيس اسبق سازمان بهداشت جهاني و رئيس اسبق
يونيسف شنيدم . طبق تحقيق ما اما در 12 سال تحريم سازمان ملل متحد در عراق در حدود
5/1 ميليون انسان که 600000 بچه به آن تعلق داشت از بين رفتند من اسم اين را بهترين
روش از بين بردن آدمها مي گذارم. براي اثبات اين قضيه نبايد که مدافع صدام حسين
بود.
سئوال: براي پژوهش تان از چه منابعي استفاده نموديد؟
جواب: گزارش و تحقيق ما در ابتدا به مشاهدات عيني ما و گفتگو با پزشکان عراقي و پرستاران و مريض ها وابسته است. ما در حين تحقيقاتمان در بهار گذشته از 25 بيمارستان و کلينيک و دارو خانه در بغداد و بصره ديدن نموديم. هيچکدام از اين مراکز از پايان جنگ تا کنون ابزار جديد پزشکي دريافت ننموده اند. ابزاري که وجود دارند نااميد کننده و قديمي و از کار افتاده و بيشترش از زمان تحريم عراق توسط سازمان ملل متحد مي باشد. بد ترين حالت را در کلينيک ها ديديم که بعد از سرنگوني در بغداد همه چيز دزديده شده و داغان شده اند. مثلا در بيمارستان النور بغداد وسائل قبل از عمل استريل نمي شوند و مريض هائي با بدن سوخته شده وخيم شانس زنده مانده ندارند. بخش مراقبت هاي مخصوص بيمارستان خدمه در بغداد داراي 8 تخت براي موارد بسيار استثنائي مي باشد که تنها در سه تخت آن دستگاه معمولي تنفس مصنوعي وصل مي باشد و در مجموع در کل بغداد تنها 16 تخت با لوازم مخصوص براي موارد کاملا ضروري وجود دارد.
سئوال:
پزشکان و خدمه بيمارستانها با اين اوضاع چگونه کنار مي آيند؟
جواب: دسترسي به اطلاعات در باره وضعيت بيمارستانها شديدا از سوي اشغالگران کنترل
شده و به هيچ وجه نمي گذارند کسي مطلع گردد. پزشکاني که جلوي دوربين خبرنگاران صحبت
مي نمايند، مجبور ميشوند که گزارشي را بدهند که اشغالگران مي خواهند. ما قادر شديم
از طريق منابع خصوصي و آشنايان با پزشکان رابطه برقرار نموده و با آنان صحبت
نمائيم. من خودم شاهد بودم که يکي از پزشکان وحشتناک ناراحت بود و شکايت مي کرد که
او مجبور است در جلو دوربين ها ادعا کند که وضعيت پزشکي از زمان اشغال عراق بهتر
شده است.
سئوال: آيا از پايان جنگ تا کنون هيچ چيزي تغيير نکرده است؟
جواب: طبق دلايل و مدارک اوضاع بعد از جنگ بسيار وخيم تر گشته است. ساختار سيستم
پزشکي که در دوران تحريم عراق کاملا نارسا بود در زمان بمب باران ها و سپس خرابي و
نابودي وسائل توسط مردم بخشا منهدم گشت. همزمان بيمارستانها با هزاران مريض جنگي و
قرباني بمب گذاري ها بدون هيچ اميدي تنها پر شدند. مضاف بر اينکه برق و آب کافي و
بطور مرتب هم وجود نداشت و ندارد وشهرها کاملا کثيف و پر از اشغال شده اند. آب تميز
و آشاميدني بسيار کم است. تمامي اين ها اين منطقه را به بيماري هاي اپيدمي تهديد مي
کند. از همه مهمتر وضعيت بد اجتماعي و اقتصادي مردم است. 40 تا 60 درصد کساني که در
سن کار مي باشند، بيکارند و درآمدي ندارند. قيمت مواد اوليه زندگي و مواد غذائي و
رفت و آمد در اين يکساله دو برابر و يا حتي چند برابر شده است. مواد اوليه ضروري
روزانه به اندازه کافي وجود ندارد و در زمان تحريم اقتصادي عراق و طرح مواد غذائي
براي نقت ، حداقل روزانه چيزهائي براي خوردن وجود داشت. اين روند از زمان پايان جنگ
بکلي منتفي شد. در اين ميان اين برنامه غذا بجاي نفت دوباره شروع شد اما مرتبا نيست
و مثلا موادي مثل برنج و تخم مرغ و شير خيلي کم داده ميشود. بسياري از خانواده ها
کاملا به اين مکان هاي پخش غذاي مجاني براي زنده بودن وابسته اند. طبق گزارش يونيسف
امروزه مردم بسياري از عراق از عدم دسترسي به مواد اوليه غذائي رنج مي برند تا
سالهاي 1991.
سئوال: شما رابطه ميان عراقي ها و اشغالگران را چگونه ارزيابي مي نمائيد؟
جواب: از اين بدتر وجود ندارد.من اعتقاد پيدا کردم که مردم را مخصوصا و آگاهانه در اين تنگناي گرسنگي و بي بهداشتي و فقر قرار داده اند. انتقام اشغالگران همين قرار دادن مردم عراق در تنگناست.
شما از چه بيشتر وحشت داريد؟ ازحمله اشغالگران و يا حمله قربانيان ؟
جواب: خيلي واضح ازحمله اشغالگران. اين شورش هاي مردم هدفشان پزشکان نيست و به آنان کاري ندارند چون بالاخره در هر گوشه اي به ما احتياج دارند. اما برعکس خودم با چشم هايم ديدم که چگونه اشغالگران يک آمبولانس را بدون دليل به رگبار بستند و سرنشينانش را از بين بردند و روز ديگر تانک هاي آمريکائي در روز روشن يک آمبولانس را که دو زن حامله و شوهرانش در آن بسر ميبردند و آنان را براي زايمان به بيمارستان ميبردند را به رگبار بستند که زنها سريعا کشته شده و يکي از مردان هر دو پاي خود را از دست داد و اين زندگي روزمره عراق است.